چکیده:
امروزه تولید محصولات مقرون به صرفه همواره از دغدغه هاي کشاورزان و مسئولان می باشد. بر
این اساس، لازم به نظر می رسد تا بتوان در سیاست گذاري هاي کشت افزون بر هدف هاي
سیاست گذاران، نیازمندي ها و هدف هاي کشاورزان در کنار یکدیگر در نظر گرفته شود. بر این
اساس، در این مطالعه الگوي بهینه کشت محصولات منتخب زراعی استان خراسان رضوي بر اساس
مزیت نسبی و با استفاده از روش برنامه ریزي خطی فازي چند هدفه تعیین شد و در کنار هدف
کشت محصولات داراي مزیت نسبی، هدف هایی نظیر بیش ترین سود براي کشاورز نیز در نظر
گرفته شده است. در این مطالعه داده هاي مورد نیاز در تعیین مزیت نسبی از داده هاي وز ارت
تهیه گردید، هم چنین، داده هاي مربوط به الگوي (FAO) بازرگانی و سایت سازمان خواروبار جهانی
کشت از 420 پرسش نامه که به صورت تصادفی از بین کشاورزان استان خراسان رضوي در جهاد
کشاورزي در سال 1391 تکمیل شده استفاده شد. نتایج مطالعه نشان داد که محصولات زراعی
عدس آبی، لوبیا قرمز آبی و ذرت دانهاي آبی به دلیل نداشتن مزیت نسبی از الگوي کشت حذف و
محصولات زراعی گندم دیم و آبی، جو آبی، پنبه آبی، جو دیم، نخود دیم، شلتوك ، نخود آبی، عدس
دیم و آفتاب گردان آبی به دلیل پایین بودن رتبه مزیت نسبی با کم ترین سطح زیر کشت در الگو
قرار گرفتند و محصولات زراعی چغندرقند، گوجه فرنگی آبی، هندوانه آبی، سیب زمینی آبی، کلزا
آبی، خیار آبی، پیاز آبی و هندوانه دیم داراي افزایش در سطح زیر کشت نسبت به الگوي موجود
شدهاند. بنابراین، بر اساس نتایج می توان پیشنهاد کرد که در تخصیص بهینه منابع ک میاب ب ویژه
آب در تولید محصولات زراعی، افزون بر در نظر گرفتن هدف هاي سنتی در الگوهاي کشت مرسوم، باید هدف مزیت نسبی را نیز که منجر به تولید محصولات بر اساس نیاز بازار و در نتیجه ، افزایش
درآمد کشاورزان خواهد شد را نیز در نظر گرفت.
C60 ،C61 ،Q10 :jel طبقه بندي
Today's always Production of affordable is the concern of farmers and officials. Accordingly, it appears should be in addition to cultural and politic objectives, policy makers considered, farmers' needs and goals together. This study was determined crop optimal Pattern the main crops of cultivated in Khorasan Razavi Province Based on Comparative Advantage using the fuzzy multi-objective linear programming model. Next target is intended In addition Crops have comparative advantage, Objective such as maximum profit for the farmer. In this study, the data needed to determine the comparative advantage was prepared from Department of Commerce and FAO (Food and Agriculture Organization) website, also data needed to cropping pattern was prepared from 420 questionnaire that completed in Agriculture Organization of Khorasan Razavi in 2012.The results showed that crops irrigated lentils, kidney beans and corn Irrigated due to lack of comparative advantage were Remove from cropping patterns and crop rainfed and irrigated wheat, irrigated barley, Pnbhaby, dry barley, chickpea, rice, peas Irrigated, lentils rainfed and irrigated sunflower due to the low level of comparative advantage with minimal cultivation patterns And crops of sugar beet, tomato, water melon, Irrigated, Irrigated potatoes, Irrigated canola, Irrigated cucumber, Irrigated Onion and rainfed Watermelon has been the increase in the cultivated area compared to the existing model. Thus, the results suggest that in optimal allocation of scarce resources, especially water in crop production, in addition to considering traditional goals in cropping patterns, should considered goal of comparative advantage.
خلاصه ماشینی:
"از آنجا که بررسی مزیت نسبی محصولات مختلف این امکان را به سیاست گذار میدهد کـه بـا طراحی و ارائه الگوی مناسب ، تولیدکنندگان را به سمت تولید محصولی بـا بـیش تـرین سـودآوری اجتماعی هدایت کند و با توجه به این که در بین محصولات کشاورزی، محصولات زراعـی بـیش تـر جزء محصولات راهبردی هستند و پژوهش و مطالعه در مورد مزیت نسبی آنها و ارزیابی وضـعیت حمایتی این محصولات با استفاده از شاخص های مربوطـه از اهمیتـی بسـزا در امـر برنامـه ریـزی و سیاست گذاری بخش کشاورزی برخوردار است ، لذا در این مطالعه سعی شده است تا مزیـت نسـبی محصولات زراعی کشت شده در استان خراسان رضوی تعیین گردد و در ادامه الگوی بهینـه کشـت محصولات زراعی بر اساس اصل مزیت نسبی تعیین گردد که این امر بـه نوبـه خـود سـبب افـزایش بهرهوری و استفاده بهینه از منابع تولیدی میگردد، تا با ورود این محصولات تولیدشده دارای مزیت نسبی، به عرصه تجارت با کسب ارز خارجی، سرمایه گذاری بیش تر شده و درنتیجه ، تجارت به عنوان موتور رشد عمل خواهد کرد (عزیزی و یزدانی، ١٣٨٣) ."