چکیده:
در اين مقاله، رمان باغ بلور (1365) نوشته محسن مخملباف از منظر نحوه تعامل با گفتمان غالب اجتماعي در اين دهه، در موضوع زنان و با استفاده از تحليل متني برمبناي دستور نقش گرا و عمدتاً با استفاده از مولفه هايي كه سيمپسون (Paul Simpson) (1993) بر آن ها تاكيد كرده است و سپس تبيين يافته ها بر اساس نگره هاي تفسيري تحليل فمينيستي ـ انتقادي گفتمان تحليل شده است. باغ بلور به جرياني در داستان نويسي فارسي تعلق دارد كه پس از انقلاب و با هدف اجراي آرمان هاي انقلاب اسلامي در حوزه ادبيات پديد آمد. در اين مقاله، پس از توصيف مختصري از گفتمان هاي ناظر به جنسيت در تاريخ معاصر ايران و گفتمان غالب در اين حوزه در دهه 1360 و برمبناي اين زمينه تاريخي و گفتماني، متن رمان بررسي شده است. نتيجه اين بررسي نشان مي دهد در اين رمان، با بازتوليد ارزش هاي سنت پدرسالاري، بازنماينده دو استراتژي گفتماني عمده در حوزه زنان به كار گرفته شده است؛ تقليل زن به مادر و تقديس مظلوميت وي. اين تصوير نيز به نوبه خود، هم جهت با كليشه هاي جنسيتي است.
خلاصه ماشینی:
"پیوندهای گفتمانی و تصویر زنان در باغ بلور * زینب صابرپور چکیده در این مقاله ، رمان باغ بلور (١٣٦٥) نوشتة محسن مخملباف از منظر نحوة تعامـل با گفتمان غالب اجتماعی در این دهه ، در موضوع زنـان و بـا اسـتفاده از تحلیـل م نی برم نای دستور نقش گرا و عمد بـا اسـتفاده از مؤلفـه هـایی کـه سیمپسـون (Paul Simpson) (١٩٩٣) بر آن ها تأکید کرده است و سپس ب ین یا ته ها بر اساس نگره های تفسیری تحلیل فمی یستی ـ ا تقادی گفتمان تحلیل شده است .
این رمان حاصل نگاهی خاص به زن است که تحت تأثیر حرکت های مدنی زنـان ، به حقوق و جایگاهشان توجه ویژه دارد و از طرف دیگر، آزادی زنان و فردیت آنان و نیـز دگرگونی معنای خانواده و فرزند و تبـدیل آن از اجبـار و هنجـار بـه انتخـاب و اختیـار را برنمی تابد و آن را آموزه ای امپریالیستی و لیبرالی و مغـایر بـا دیـن مـی دانـد.
در این رمان ، پرسش های هویتی ناظر به جنسیت ، مختص زنان است ؛ چنان که در هیچ یک از مواردی که حمید، احمد و مشهدی کانونی می شوند و راوی اندیشه هـای آنـان را بازنمـایی می کند، «مردبودن »، قواعد ناظر به آن ، نقش ها و وظیفه ها و موقعیـت سـاختاری اختصـاص داده شده به آن یا مواردی از این دست ، در اندیشة آنان مطرح نمی شود، اما موارد متعددی از مقولات ناظر به جنسیت و موقعیت زن ، در ذهنیـت زنـان و نیـز در تعاملشـان بـا یکـدیگر حضور دارد."