مروری بر ادبيات اكولوژی منظر مقاله

واژه اكولوژيبه مفهوم ساده به معناي مطالعه روابط متقابل بين موجودات زنده و محيط زندگي آن هاست. اكوسيستم، مجموعه موجودات زنده و محيط پيرامون­ آن ها در يك ناحيه معين است كه با روابط و تاثير متقابل به ساختن و مبادله مواد غذايي و انرژي مشغول هستند. دانش مطالعه اكوسيستم­ها را اكولوژي مي­نامند. به دليل دامنه بسيار وسيع اكولوژي، اين علم به عنوان يك دانش چند رشته­اي موردتوجه قرار مي­گيرد و با توجه به همين اصل علوم مختلفي مانند اكولوژي جمعيت، اكولوژي جامعه، اكولوژي اكوسيستم، اكولوژي منظر، اكولوژي شهري و اكولوژي جهاني شكل گرفته است. در دهه­هاي اخير با توجه به روند زوال و نابودي مناظر، پارادايم اكولوژيِ طراحي مطرح، و رويكرد اكولوژي منظر بيان شد. اين رويكرد متاخر، به عنوان يك دانش ميان رشته­اي، روش­هاي بيوفيزيكي را با رويكرد كلي نگر علوم انساني تلفيق كرده و به دنبال ارائه­ واژه­ها و راهكارهايي در جهت هم زباني و سازگاري هرچه بيشتر با سرمايه­هاي طبيعي، اجتماعي، اقتصادي و فرهنگي بستر است تا از اين رهگذر موجبات پويايي هرچه بيشتر منظر را فراهم آورد. علي رغم اينكه بسياري از مناظر توسط مداخلات ناسازگار انساني مخدوش شده، اما مطالعات اكولوژيكي منظر تصويري كلي از لايه هاي طبيعي و فرهنگي محيط ارائه مي­دهد. فلسفه اساسي در اين رويكرد، در نظر گرفتن منظر به مثابه موزاييكي گسترده، شناسايي آشفتگي هاي ايجادشده در روند طبيعي الگوهاي ذاتي طبيعي شكل دهنده اين موزاييك­ها، طراحي در جهت احياي الگوها از طريق ايجاد و احياي لكه­ها، جريان­ها، كريدورها و شبكه­هاي اكولوژيكي است.