چکیده:
سنت گرایی یک جریان فکری جدید است که در واکنش به روند رو به رشد
مدرنیته در جهان امروز پدید آمده است. بررسی مبانی انسا ن شناختی،
معرفت شناختی و دین شناختی سنت گرایی نشان می دهد که این جریان فکری فاقد
هرگونه ماهیت ایجابی است و صرفا می توان آن را در نسبت سلبی با مفاهیم اصلی
مدرنیته نظیر سوژة استعلایی، علم مدرن و عرف یگرایی درک کرد. سنت گرایی بی ش
از آن که برآمده از اصول و مبانی سنتی و مذهبی باشد، نوعی ایدئولوژی مدرن
است که بر مبنای مدرنیته ستیزی شکل گرفته است و هویت خود را به صورت
سلبی و از طریق نفی مدرنیته تعریف می کند. پژوهش حاضر نشان می دهد که
رویکرد سنت گرایانی نظیر سیدحسین نصر به مفاهیم و مبانی سنتی اغلب با
نگرش های سنتی متفکران جوامع پیشامدرن تفاو تهای اساسی دارد و بی شتر آن ها
با الهام از انگاره ها و مفاهیم مدرن و با وارونه سازی آن ها سعی در ترسیم نوعی
تفکر ضدمدرن دارند که مختصات آن چندان با مناسبات فکری و الگوهای زندگی
جوامع سنتی تطابق ندارد. همین عدم هم خوانی سنت گرایی با انگاره های سنتی
باعث شده است تا بسیاری از نگرش های آن ها با واقعیت های تاریخی جوامع
پیشامدرن در تعارض باشد و سنت گرایی را دچار یک دوگانگی مبنایی کند.
سنت گرایی از یک سو به نفی مدرنیته به سود سنت های پیشامدرن می پردازد و از
سوی دیگر با گسست از مبانی پیشامدرن، منطق درونی مدرنیته در تقسی م بندی
مبتنی بر دوگانگی سنت و مدرنیته را م یپذیرد و بازتولید م یکند.
خلاصه ماشینی:
بررســی مبــانی انســان شــناختی ، معرفت شناختی و دین شناختی سنت گرایی نشان می دهد که این جریان فکری فاقد هرگونه ماهیت ایجابی است و صرفا می توان آن را در نسبت سلبی با مفاهیم اصلی مدرنیته نظیر سوژة استعلایی ، علم مدرن و عرفی گرایی درک کرد.
پژوهش حاضر نشـان مـی دهـد کـه رویکرد سنت گرایانی نظیر سیدحسین نصر بـه مفـاهیم و مبـانی سـنتی اغلـب بـا نگرش های سنتی متفکران جوامع پیشامدرن تفاوت های اساسی دارد و بیش تر آن ها با الهام از انگاره ها و مفاهیم مدرن و با وارونه سازی آن ها سـعی در ترسـیم نـوعی تفکر ضدمدرن دارند که مختصات آن چندان با مناسبات فکری و الگوهای زندگی جوامع سنتی تطابق ندارد.
پرسش اصلی در پژوهش حاضر این است که سنت گرایی به عنوان یک جریان فکری منتصـب بـه باورها و ارزش های سنتی (پیشامدرن ) تا چه اندازه اصالت دارد و آیا مستقل از نگرش هـای فلسفی مدرن و صرفا به اتکای مبانی سنتی تفکر مذهبی و عرفانی می توان برای سنت گرایی به عنوان یک نحلة فکری اعتبار قائل شد.
سیدحسـین نصر نیز مثل سایر سنت گرایان نقد تمدن مدرن را اساس و محور هرگونه تفکر سنتی تلقـی می کند و معتقد است که : نخستین وظیفة تمام متفکران سنت های معنوی و دینی ماننـد اسـلام نقـد مدرنیسـم اسـت (نصر، ١٣٨٥: ٣٠٠).
٧. نتیجه گیری بررسی آرای سیدحسین نصر به عنوان یکی از چهره های شاخص سـنت گرایـی بـه خـوبی نشان می دهد که سنت گرایی یک جریان فکری مدرن اسـت کـه خـود را بـه واسـطة نفـی مدرنیته به نفع جهان پیشامدرن تعریف می کند.