چکیده:
در ایران رشد کمی و بی سابقة نهادهای آموزشی از خردترین پایه تا آموزش عالی طی دو دهة اخیر فزونی یافته است اما نتایج برخی مطالعات نشان میدهد شاخص توسعه آموزشی از توزیع جغرافیایی عادلانه برخوردار نیست. لذا این پژوهش با هدف شناخت و تحلیل فضایی نابرابری آموزشی در بین شهرستانهای کشور انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی – تحلیلی میباشد و دادههای این تحقیق از نتایج سرشماری 1390 و سالنامه وزرات آموزش و پرورش (1390) به تفکیک شهرستانهای کشور استخراج و براساس رویکرد سیستمی به صورت شاخص تبدیل شده است. به منظور ارزیابی نابرابری، این مفهوم در دو بعد شاخصهای درونداد و برونداد و 33 شاخص مورد سنجش قرار گرفت. تکنیک مورد استفاده برای شاخصسازی تکنیک ویکور میباشد و وزن ابعاد، مولفهها و شاخصها با براساس نظرات 10 تن از صاحبنظران و اساتید تعیین و در محاسبات مورد استفاده قرار گرفت. همچنین به منظور انجام تحلیلهای فضایی، پس از انتقال دادهها به نرمافزار Arc gis از تکنیکهای آماری فضایی شامل خوشهبندی فضایی و تحلیل لکههای داغ استفاده شد. یافتهها حاکی از آن است که شهرستانهای مرزی کشور نسبت به مرکز دارای نابرابری در توزیع امکانات و بهره مندی از آموزش هستند و این نابرابری در شهرستانهای جنوبی کشور نظیر استانهای بوشهر و سیستان و بلوچستان نمایانتر است. نتایج تحلیلها مبین نیاز شهرستانهای کمتر برخوردار از آموزش به برنامهریزی و توجه ویژه سیاستگذاران این حوزه به این مناطق میباشد. در ایران رشد کمی و بی سابقة نهادهای آموزشی از خردترین پایه تا آموزش عالی طی دو دهة اخیر فزونی یافته است اما نتایج برخی مطالعات نشان میدهد شاخص توسعه آموزشی از توزیع جغرافیایی عادلانه برخوردار نیست. لذا این پژوهش با هدف شناخت و تحلیل فضایی نابرابری آموزشی در بین شهرستانهای کشور انجام شده است. روش تحقیق در این پژوهش بر اساس هدف کاربردی و بر اساس ماهیت توصیفی – تحلیلی میباشد و دادههای این تحقیق از نتایج سرشماری 1390 و سالنامه وزرات آموزش و پرورش (1390) به تفکیک شهرستانهای کشور استخراج و براساس رویکرد سیستمی به صورت شاخص تبدیل شده است. به منظور ارزیابی نابرابری، این مفهوم در دو بعد شاخصهای درونداد و برونداد و 33 شاخص مورد سنجش قرار گرفت. تکنیک مورد استفاده برای شاخصسازی تکنیک ویکور میباشد و وزن ابعاد، مولفهها و شاخصها با براساس نظرات 10 تن از صاحبنظران و اساتید تعیین و در محاسبات مورد استفاده قرار گرفت. همچنین به منظور انجام تحلیلهای فضایی، پس از انتقال دادهها به نرمافزار Arc gis از تکنیکهای آماری فضایی شامل خوشهبندی فضایی و تحلیل لکههای داغ استفاده شد. یافتهها حاکی از آن است که شهرستانهای مرزی کشور نسبت به مرکز دارای نابرابری در توزیع امکانات و بهره مندی از آموزش هستند و این نابرابری در شهرستانهای جنوبی کشور نظیر استانهای بوشهر و سیستان و بلوچستان نمایانتر است. نتایج تحلیلها مبین نیاز شهرستانهای کمتر برخوردار از آموزش به برنامهریزی و توجه ویژه سیاستگذاران این حوزه به این مناطق میباشد.