بازتاب بزه رشوه در فرهنگ مردم(فولکلور) مقاله

در جستار پیش رو، بازتاب پدیده زشت اجتماعی و گناه دینی و بزه مجرمانه رشوه در فرهنگ مردم(فولکلور) بررسی می‌شود؛ برای این منظور با توجه به حجم مقاله حاضر و محدویت رویه‎های فصلنامه، مقاله در دو بخش ارائه می شود. در بخش نخست پس از بیان مقدمه‌ای کوتاه درباره اهمیت موضوع پژوهش، نخست به جستجوی معنای واژه رشوه و مترادفات آن، و پژواکش در ادب پارسی می‌پردازیم، سپس اصطلاحات، زبانزدها، کنایات و لوتراها[1] و عبارات و واژه‌های مجازی، استعاری و تکیه‌کلام‌های عامیانه، بررسی می‎شود. در بخش دوم و آخر، به سراغ امثال ‌ وحکم‌ها مربوط به مقوله رشوه دادن و رشوه ستاندن می‌رویم.

"شایان یادآوری است با وجود جستجوهای بسیار، کار حاضر نیز مانند بررسی های ســایر مقوله های فرهنگ مردم ، ویژگی ها و محدودیت هــای خاص خود را دارد زیرا اگرچه آن ها در بســیاری از موارد، عادات زندگی اجتماعی و جمعی مردم تلقی و در طول سال ها تکرار شده و می شود و گاه به مقتضای هر نسل ، دگرگونی یافته و می یابد با این همه آغازکننده و مبدع آن ها و نیز زمان شروع رفتارها، نامشخص است و این انتظار هســت که در صورت تصحیح نشدن ، به عنوان میراثی ضدمعنوی ، به نسل های آینده انتقال یابد، زیرا شوربختانه گاهی تلقی مردم دراین باره ، راهی برخل ف آموزه های دینی و مصالح اجتماعی می پیماید و توده مردم بی محابا با قهر با هنجارهای خل ف میل خود ٢٠٤ راهی دیگر می پیمایند و با وجود این ، همین نابهنجاری ها همچنان زنده ، پویا، خواستنی و ریشــه دار هستند و حذف و جایگزین کردن به هنجارها، به جای آنها بایستی هدف قانونگذران ، فرهنگسازان و تعیین کنندگان سیاست های فرهنگی جامعه باشد. در نظام حقوقی ما رشــوه ، بزه ای اســت که برای گیرنده و نیز دهنده اش )با جمع شرایطی ( پادافراه )مجازات ( تعیین شده ٢ اما واقعیت این است که در کشور ما نیز مانند بســیاری دیگر از کشورها، همواره و از دیرباز، این بلی اجتماعی در میان کارگزاران حکومتی و قاضیان به چشم می خورد، و همیشه در کنار قاضیان و سایر عمال حکومتی که راه راستی و به هنجار را رفته اند، افراد فاسد و دنیادوست نیز وجود داشته و راه کج را پیموده اند، چنانکه به روشنی در گزارش ویل دورانت از وضع قضای ایران باستان ، وجود این عمل زشت گواهی شده و آمده است : " برای جلوگیری از رشوه دادن و رشوه گرفتن و پاک نگه داشتن دستگاه قضایی ، این کار را از جنایت های بزرگ می شمردند و مجازات دهنده و گیرنده رشوه هر دو اعدام بود٣ و این وضع بعدها و تاکنون تداوم دارد."