چکیده:
هدف مقالة حاضر، بررسی روند پیدایش و نفوذ اسلامهراسی در روسیۀ کنونی است؛ عاملی مؤثر که روسیه را از سایر کشورهای غربی در مواجه با مسلمانان متمایزمیسازد، ویژگیهای تاریخی متفاوت و نقش ملیگرایی افراطی است که از رشد جمعیت مسلمانان در روسیه نگران است؛ این عامل با آنکه کم و بیش در کشورهای غربی نیز وجوددارد در روسیه ابعادی گستردهتر یافته و بدیهی است با وجود عوامل دیگر، ترس از اسلام و مسلمانان از نظر نژاد اسلاو جدیتر باشد؛ همچنین بررسیها نشانمیدهند که عملکرد رسانههای غربی در معرفی اسلام بهعنوان دین ترور و خشونت، بدویت و واپسگرایی را میتوان در شکلگیری ذهنیت مردم روسیه نسبتبه مسلمانان مؤثر دانست؛ همچنین بررسی تحولهای اخیر در روسیه نشانمیدهد، دولت روسیه با توجه به تجارب تاریخی تلاشمیکند که روابط خود را با این اقلیت بزرگ دینی بهبودبخشد و این در حالی است که انجام حملات تروریستی و انتحاری مسلمانان افراطی در بروز ذهنیت ترس از اسلام در میان اقشار غیرمسلمان روسیه نقشی مهم ایفامیکند. در این مقاله ضمن بررسی وضعیت مسلمانان در روسیه براساس روش توصیفی- تحلیلی، ریشهها و ابعاد مختلف پدیدۀ اسلامهراسی در روسیه بررسیخواهدشد
خلاصه ماشینی:
اسلام¬هراسی در روسیه: تبیین جامعهشناختی ریشه¬ها و چالش¬ها بهزاد مریدی تاریخ دریافت: 23/7/1392 محمد سجاد کرمی تاریخ پذیرش: 19/10/1392 چکیده هدف مقالة حاضر، بررسی روند پیدایش و نفوذ اسلامهراسی در روسیۀ کنونی است؛ عاملی مؤثر که روسیه را از سایر کشورهای غربی در مواجه با مسلمانان متمایزمی¬سازد، ویژگیهای تاریخی متفاوت و نقش ملی¬گرایی افراطی است که از رشد جمعیت مسلمانان در روسیه نگران است؛ این عامل با آنکه کم¬ و بیش در کشورهای غربی نیز وجوددارد در روسیه ابعادی گسترده¬تر یافته و بدیهی است با وجود عوامل دیگر، ترس از اسلام و مسلمانان از نظر نژاد اسلاو جدیتر باشد؛ همچنین بررسیها نشانمیدهند که عملکرد رسانه¬های غربی در معرفی اسلام به¬عنوان دین ترور و خشونت، بدویت و واپسگرایی را می¬توان در شکل¬گیری ذهنیت مردم روسیه نسبت¬به مسلمانان مؤثر دانست؛ همچنین بررسی تحول¬های اخیر در روسیه نشان¬می¬دهد، دولت روسیه با توجه به تجارب تاریخی تلاش¬می¬کند که روابط خود را با این اقلیت بزرگ دینی بهبودبخشد و این در حالی است که انجام حملات تروریستی و انتحاری مسلمانان افراطی در بروز ذهنیت ترس از اسلام در میان اقشار غیر¬مسلمان روسیه نقشی مهم ایفامی¬کند.
چنانکه در مطالعات بالا مشاهده¬می¬شود دلایلی متعدد برای رشد اسلام¬هراسی در روسیه ارائه¬می-شوند؛ از اقدام¬های سیاسی دولت در مواجه با منطقۀ قفقاز گرفته تا مهاجرت مسلمانان و اقدام¬های تروریستی افراطیون وهابی و به¬نظرمیرسد که هریک از این دلایل در جای خود قابل¬توجه است اما توضیحی کامل از وضعیت ارائه¬نمیکند؛ برای نمونه، نقش رسانهها در به¬وجودآمدن احساس نفرت و ترس از مسلمانان در این تحقیق¬ها چندان مورد توجه نبوده¬است درحالی¬که سه انفجار در سال ۱۳۸۹ در مترو روسیه و گرفتن انگشت اتهام به سمت مسلمانان این کشور از کانال شبکههای خبری، موجی تازه¬ از اسلام¬ستیزی در این کشور را دامن¬زد (افخمی و نیک ملکی، ۱۳۸۸: ۹۲).