چکیده:
در این مقاله بیش از آنکه در صدد مقایسۀ دیدگاه‌های مشترک قاضی عبدالجبار و سویین‌برن دربارۀ حیطه‌ها و مباحث مختلف معجزه باشیم، سعی داشته‌ایم مشابهت مبانی و روش‌های آنها را در این مبحث نشان دهیم. اعتقاد نگارندگان بر این است که مبانی و روش‌های مشترک در بسیاری موارد به دیدگاه‌های مشابه ختم می‌شود. تلاش ما در نشان دادن این شباهت‌ها در سه بخش سامان یافته است: مبانی، رویکردها و روش‌های مشترک. در مبانی نشان داده‌ایم که این دو متفکر از لحاظ معرفتی، معناشناختی و دینی شباهت‌های عمیقی دارند. در قسمت رویکردها هم بیان کرده‌ایم که هر دو عقل‌گرایانی معتدل بوده‌اند. در نهایت در روش‌ها متذکر شده‌ایم که این دو متفکر از شیوه‌هایی مانند تمثیل، تقسیم و تکثیر دلیل استفاده کرده‌اند.
خلاصه ماشینی:
ادعاي ما در اين مقاله نه تطبيق آراي اين دو متفکر و رسيدن بـه ايـن نکتـه اسـت کـه هرچه سويين برن در قرن بيستم ميگويد، همان بوده که عبدالجبار در قـرن چهـارم هجـري گفته است و نه اينکه بخواهيم از ارزش و اهميت تلاش هاي فکـري سـويين بـرن بکـاهيم .
عبـدالجبار مشـاهدات را بـديهي و باورهـاي مشاهداتي را پايه تلقي ميکرد، امري که به نظر ميرسد سويين برن نيز عميقا به آن باور دارد و ذکر مشاهدات فرد و خاطرات ناشي از حافظه در شواهد چهارگانه در بحث معجـزه نيـز دليلي بر اين مدعاست (٤٥ - ٤٤ :١٩٧٠, Swinburne) مباني معناشناختي مبناي معناشناختي مهمي که هر دو متفکر به آن اعتقاد داشته و صراحتا آن را بيان کرده انـد، عدم انحصار انتقال معنا در زبان و روش هاي زباني مثل نوشتن است .
عبـدالجبار از ايـن مسـئله بـه دلالـت اشارات تعبير و در بحث دلالت معجزه ، صراحتا بيان ميکند که افعال و حرکات مـيتواننـد مانند زبان ، معنايي را انتقال دهند و اگر زبان از لحاظ تمايز حروف و اتساع وجوه و داشتن حالت هاي متعدد بر افعال و حرکات مزيت دارد، افعال و حرکات نيز از جنبۀ عدم راهيـابي مجاز در آنها بر انتقال زباني معنا برتري دارند؛ در حاليکه در زبان مجاز و اسـتعاره وجـود دارد و شايد التباس پيش آيد (عبدالجبار، بيتا، ج ١٦:١٥).
از سوي ديگر اگر قادر نباشد، چگونه ميتواند معجزه (که کاري مورد عجز قدرتمنـدان عـالم است ) را انجام دهد؟ البته غيرمادي و نامرئي بودن ، صفاتي نيستند که لـزوم چنـداني بـراي بحث معجزه داشته باشند و چنانکه سويين برن نيز اشاره ميکند، تصور اينکه عاملي مادي و مرئي معجزه را ايجاد کرده باشد، تصور خودشکن و متناقضي نيسـت :١٩٧٠٣ ,Swinburne (٦١).
(
, 
, 
)
