چکیده:
انرژی به عنوان یکی از مهمترین عوامل تولید و همچنین به عنوان یکی از ضروری ترین محصولات نهایی, جایگاه ویژه ای در تجارت و رشد و توسعه اقتصاد ی داراست. طی سال های اخیر اهمیت انرژی پس از دو بحران انرژی در دهه 70 میلادی مورد توجه قرار گرفته است. در این خصوص، بررسی رابطه بین مصرف انرژی و تجارت خارجی از اهمیت ویژه ای برخوردار گشته است به طوری که اگر در خصوص مصرف انرژی و تجارت، رابطه علی از طرف مصرف انرژی به صادرات و واردات باشد، هرگونه کاهش در مصرف انرژی از طرف سیاست های حفظ منابع انرژی، حجم صادرات و واردات را کاهش داده و باعث کاهش حجم تجارت خارجی می شود. همچنین سیاست های حفظ منابع انرژی که مصرف انرژی را کاهش می دهد ممکن است فرآیند آزادسازی تجاری که منجر به رشد اقتصادی می شود را محدود می سازدکه این امر، سیاست های حفظ منابع انرژی را در مقابل سیاست های آزاد سازی تجاری قرار می دهد. در این مطالعه تاثیر تجارت بر مصرف انرژی از طریق کاربردهای انرژی در فرآیند تولید کالاهای صادراتی و وارداتی و همچنین حمل و نقل مورد توجه قرار گرفت است و از طریق داده های پانلی، تاثیر تجارت خارجی در قالب صادرات و واردات بر مصرف انرژی در کشورهای گروه دی هشت (بنگلادش, مصر, اندونزی, ایران, مالزی, نیجریه, پاکستان و ترکیه) طی سال های 2014-1990 مورد بررسی قرار می گیرد. نتایج مطالعه حاکی از وجود تاثیر مثبت و معنی دار تجارت خارجی بر روی مصرف انرژی در کشورهای گروه دی هشت می باشد. همچنین یافته های مطالعه نشان می دهند قیمت انرژی تاثیر منفی و معنی داری روی مصرف انرژی دارد.
خلاصه ماشینی:
"حـال آنکـه بسـیاری از مطالعات انجام یافته در خصوص انرژی و متغیر های اقتصادی ، رابطـه بـین مصـرف انـرژی ، تولید ناخالص داخلی و رشد اقتصادی را مـورد توجـه قـرار داده انـد و مطالعـات انـدکی بـه بررسی رابطه بین تجارت و مصرف انرژی پرداخته اند .
Jobert & Karanfil از داده های سری زمانی ایـران طـی دوره ١٣٨٦-١٣٤٦ و از طریـق تکنیـک اقتصـاد سـنجی آزمون کرانه ها و مدل تصحیح خطا (ECM) به بررسـی رابطـه پویـای بلنـد مـدت و کوتـاه مدت بین متغیرهای تولید ناخالص داخلی ، مصرف انرژی و صادرات غیر نفتی پرداخته انـد.
نتایج آزمون F برای مدل (١١) با لحاظ واردات سطح احتمال مقدار آماره آماره آزمون 0/0004 4/0961 آماره F منبع : یافته های تحقیق همانطور که از جدول (٤) و (٥) مشاهده می شود نتـایج آزمـون معنـی دار بـودن اثـرات گروه با استفاده از آماره آزمون F ، بیانگر رد فرضـیه صـفر در سـطح ٠/٠١ درصـد و لـزوم استفاده از روش داده های پانلی در مدل با لحاظ صادرات و نیز در مـدل بـا لحـاظ واردات می باشد.
نتایج برآورد مدل با لحاظ صادرات سطح احتمال مقدار آماره t انحراف معیار ضریب متغیر 0/8285 0/217423 0/065709 0/014289 C 0/0804 1/763462 0/016103 0/028371*** Lnex 0/1629 -1/405581 0/01811 -0/025447 Lny 0/0047 -2/380919 0/037636 -0/089594** Lnp 0/0000 22/62966 0/037531 0/849125* Lne(-1) منبع : یافته های تحقیق همانطورکه در جدول (٨) قابل مشـاهده اسـت ، ضـریب متغیـر صـادرات سـرانه برابـر بـا ٠/٠٢٨ می باشدکه بیانگر این واقعیت است که بـه ازای یـک درصـد افـزایش در صـادرات سرانه ، مصرف سرانه انرژی در کشورهای گروه دی هشت ٠/٠٢٨ درصد افزایش می یابـد.
§ Heydari & Saeedpor 1391, Econometric analysis of the dynamics of the relationship between GDP, energy consumption and non-oil export in Iran, Quarterly Economic Studies,vol33,page 53-83."