اثرات خانه های دوم بر مناطق روستا شهری؛ مورد: منطقه شهری فیرروق در شهرستان خوی مقاله

رشد و گسترش گردشگری از جمله پدیده های مهم اواخر قرن بیستم بوده که با سرعت در عصر حاضر نیز ادامه دارد. نواحی روستایی و کوهستانی مهم ترین عرصه هایی هستند که در زمینه گردشگری و فعالیت های وابسته به آن به شدت مورد بهره برداری قرارگرفته و با تحولات مستمر در زمینه کاربری اراضی و پیامدهای حاصل از آن مواجه شده اند. در تحقیق حاضر سعی شده به این سوال اساسی پاسخ داده شود که آیا گسترش گردشگری خانه های دوم در ابعاد زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و کالبدی در منطقه شهری فیرروق تاثیری داشته است؟ ازآنجایی که پدیده گردشگری و به ویژه گردشگری خانه های دوم در اثر ارتباط دو جامعه شهری و روستایی شکل می گیرد، تاثیرات این پدیده به صورت طیف در این دو گروه قابل بررسی است. روش تحقیق در پژوهش حاضر ترکیبی از روش های کمی و کیفی بوده و داده های موردنیاز از طریق روش های اسناد، و میدانی گردآوری شده است. ابزار گردآوری داده های میدانی ترکیبی از پرسشنامه، مصاحبه و مشاهده بوده است. جامعه آماری شامل 2500خانوار ساکن در منطقه شهری فیرروق از توابع شهرستان خوی، استان آذربایجان غربی بوده که بر اساس فرمول کوکران 337 خانوار به عنوان حجم نمونه انتخاب شده و به همین تعداد پرسشنامه در بین خانوار توزیع شده است. نتایج نشان داد گردشگری خانه های دوم در حوزه اقتصادی بر وضعیت درآمد و پس انداز، در حوزه اجتماعی فرهنگی سبب رشد و بلوغ فرهنگی و در زمینه زیست محیطی و کالبدی سبب تغییر در ساختار سکونتگاهی و تغییر در بافت و چهره طبیعی منطقه شده است.

"جدول شماره (٥): تأثیرات اجتماعی-فرهنگی گردشگری خانه های دوم در منطقه روستا-شهری فیرورق شاخص اجتماعی – فرهنگی خیلی زیاد-زیاد متوسط کم - خیلی کم ارتقاع سطح استاندارد زندگی جامعه محلی 55/7 35/3 %9 بهبود خدمات عمومی 66/2 25/4 5/4 ایجاد و توسعه امکانات تفریحی بهتر و بیشتر برای جامعه محلی 43/3 33/6 24/4 افزایش سطح آگاهی و دانش مردم 52/5 32/3 15/2 زنده نگهداشتن فرهنگ محلی و حفظ هویت فرهنگی مردم حوزه 33/3 45/6 21/1 شکل دهی یک تجربه ارزشمند ملاقات با گردشگران در زندگی مردم 42/3 14/5 43/2 تبادل فرهنگی مثبت با گردشگران 43/6 24/2 32/2 افزایش ازدحام و شلوغی 78/2 12/3 9/5 افزایش جرائم و فعالیت های غیر قانونی 25/3 5/4 68/3 کاهش کیفیت زندگی جامعه محلی 12/3 10/2 78/5 افزایش شکاف و اختلاف درآمدی میان اقشار جامعه محلی 11/3 15/4 74/3 ایجاد ناراحتی و عدم آرامش برای جامعه محلی به خاطر حضور گردشگران در حوزه 8/5 15/3 76/2 کاهش دسترسی جامعه محلی به امکانات و فضاهای تفریحی (پارک جنگلی و کوه ) 42/3 32/3 25/4 استفاده بیش از اندازه از فضاها و منابع حوزه 63/3 22/7 %15 کاهش انسجام و صمیمیت خانوادگی و اجتماعی 4/2 8/3 87/5 ایجاد مشکلات برای جوانان و نسل آینده حوزه در تامین زمین و مسکن 48/2 32/6 19/2 افزایش فشار تقاضا بر خدمات و زیرساخت ها 73/2 14/5 12/3 افزایش نزاع خانوادگی و اجتماعی در اثر رونق خرید و فروش زمین و ملک 23/1 13/6 63/4 الگوبرداری ساکنین از رفتار و منش گردشگران و کنار زدن ارزشهای سنتی و فرهنگی 15/2 12/3 72/5 ایجاد مشکلات فرهنگی برای مردم محلی 10/7 11/3 %78 منبع : یافته های تحقیق ، ١٣٩٤ ازآنجاییکه مقدار sig کم تر از ٠/٠٥ بوده ، فرضیه " گردشگری خانه های دوم و تأثیرات اجتماعی - فرهنگی آن با قطعیت کامل پذیرفته میشود."