چکیده:
دنیا یکی از مهم ترین موضوعاتی است که ابوالعتاهیه شاعر بزرگ زهدسرای عصر عباسی به تبیین ماهیت آن بر اساس آموزه های دینی پرداخته است. در نگاه ایشان، دنیا، مجموعه ای گذرا، متغیر، فریبنده، ناپایدار، خیانت پیشه، سرشار از رنج و گرفتاری و غم و اندوه می باشد. همچنین برای فهم بهتر، آن را به سایه، سراب و امور بی ارزش و خطرناک تشبیه نموده است. در صورتی که انسان بتواند فهم درستی از دنیا داشته باشد و تقوای الهی پیشه کند و بتواند از روزگار عبرت بگیرید می تواند به خیر و سعادت هر دو سرا نائل آید، و برخود لازم می داند که بهترین توشه را همراه خود بردارد و آماده رفتن به سرای باقی باشد و مغلوب زرق و برق زندگی زودگذر و فانی نخواهد شد.
خلاصه ماشینی:
"اف لـلـدنـیـا فـلـیـسـت بـدار انـمـا الـراحـه فـی دار الـقـرار انــمــا الدنیــا غــرور کلهـــــا مثل لمع الآمال فـی الارض القفار (ابوالعتاهیه ، ١٤٣) الــــم تر انـمـا الــدنـیـا حــطام و ان جمیـــــع مــا فیها غــرور (ابوالعتاهیه ، ١٤٥) فلاتــغــتــر بـالـدنیـــا فــان جمیعـهــا غـــرور (ابوالعتاهیه ، ١٥٠) تغتــر للجهـل بالدنیــا و زخـرفها ان الشقی لمن غــرتـه دنیـــــاه (ابوالعتاهیه ، ٣٥٢) دنیا خانه گرفتاری است امام علی (ع ) می فرماید: دنیا سرای گرفتاری است و آدمی هرگز در آن ساعتی آسوده نیست ، مگر آنکه آن ساعت در روز قیامت موجب حزن و اندوه اوست (نهج البلاغه ، نامه ٥٩).
این الملوک بنوالملوک فکلهــــــم امسی و اصبح فــی التراب رفاتا کم من اب و ابی اب لک تحت اطـ ـطباق الثری قـدقیل کان فماتا (ابوالعتاهیه ، ٧٢٣) این نــمــرود وابنه این قـــــارون و هـامـان ایــن ذوالا و تــــاد ان فــــــــی ذکر هـم لنالاعتبارا و دلیلا علی سبیل الرشــــــاد (ابوالعتاهیه ، ١٠٩) اصبحت الدنیـــــــا لناعبـــــره و الحمــــــدالله علـــی ذلـک (ابوالعتاهیه ، ٢٣٦) انسان اگر اندیشه و تفکر کند و از احوال گذشتگان که بر اریکه قدرت بودند و از نظر قـدرت از امکانان زیادی برخوردار بودند اما اکنون از آن ها خبری نیست و در زیر خـاک پنهـان شـده و پوسیده اند می تواند بهترین درس ها و پندها را بگیرد که سرانجام انسان در هر رتبه و مقامی کـه باشد حتی پیامبران و امامان (ع ) بالاخره روزی دنیا را ترک خواهد نمود و جداشدن از دنیا نوبـت تو هم خواهد رسید پس خود را برای رفتن آماده کن ."