چکیده:
سقوط رژیم بعث عراق در سال 2003، باعث دگرگونیهای عمده در ساختارهای سیاسی، امنیتی و اقتصادی این کشور شد و به رغم حاکمیت انحصاری بعثیها و اعراب سنی در دوره قبل، بازیگران تاثیرگذار دیگری نیز وارد عرصه سیاسی عراق شدهاند. کردها و شیعیان به عنوان دو گروه اجتماعی اصلی در کنار اعراب سنی وارد معادلات سیاسی عراق شده و امریکا نیز به عنوان مهمترین بازیگر خارجی حاضر، نقش عمدهای در تحولات این کشور ایفا میکند. با توجه به دگرگونیهای یادشده و نقش محوری امریکا در عراق، نوشتار حاضر در ابتدا راهبرد کلان امریکا در خاورمیانه و جایگاه عراق در این راهبرد را بررسی میکند و سپس با ارائه تصویری روشن از تعاملات گروههای عراقی به راهبردهای امریکا در قبال شیعیان، کردها و اعراب سنی در دوره جدید میپردازد.
خلاصه ماشینی:
"از این رو، ایالات متحده در تعاملات و راهبردهای خود در خصوص گروههای عراقی، همواره موارد مهمی را مد نظر قرار میدهد، از جمله: حفظ سلطه خود و کنترل کشور عراق با استفاده از شکافها و اختلافات بین گروههای مختلف؛ ایجاد دولتی فراگیر، میانهرو، لیبرال و سازگار با اهداف امریکا به واسطه کنترل روند سیاسی؛ استفاده از تاکتیکها و سیاستهای متنوع و ترکیبی در قبال گروههای مختلف عراق در جهت تأمین منافع خود و پیشبرد شرایط براساس برنامههای امریکا.
190 امریکا از یک سو، با انعطافپذیری در برابر شرایط موجود و از سوی دیگر، مقاومت در مقابل خواستههای اصلی گروههای مختلف عراق، به ایجاد رابطهای دوگانه و در عین حال، منعطف میان گروههای عراقی تمایل دارد تا در پرتو اختلاف نظر میان گروههای سیاسی، قومی و مذهبی داخل عراق و با نهادینه شدن اینگونه اختلافات و تفاوتهای قومی و مذهبی، تا حد امکان از شکلگیری دولتی منسجم، مستقل و باثبات جلوگیری کند و در لوای این آشفتگی، حضور خود را در حکومتهای آتی عراق، نهادمند، قانونی و مشروع جلوه دهد تا برای همیشه از توان تصمیمگیری و اعمال نفوذ در این کشور برخوردار باشد.
امریکا با توجه به تنوع گروهها و تشکلهای شیعی حاضر در روند سیاسی عراق، در مواقع مختلف رفتارها و سیاستهای متفاوتی را در برابر هریک از این گروهها داشته است؛ از یک سو، تلاش کرده است برای ایجاد نظم مطلوب لیبرالی و میانهرو در عراق، به گروهها و شخصیتهای سکولار ـ لیبرال و همسو و سازگار با اهداف امریکا کمک کند تا در ساختار سیاسی نوین بر ارکان اساسی قدرت سیاسی تسلط پیدا کنند و از سوی دیگر، سعی کرده است به ایجاد محدودیت در قبال افزایش استقلال و یکجانبهگرایی گروههای شیعی اسلامگرا بپردازد."