چکیده:
ﺳﻮرﻳﻪ ﻳﻜﻲ از ﭘﻴﭽﻴﺪه ﺗﺮﻳﻦ ﺣﻮادث ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار در ﻧﻈﺎم ﺑﻴﻦ اﻟﻤﻠﻞ ﻃﻲ ﺳﺎل ﻫﺎی اﺧﻴـﺮ ﺑـﻮده اﺳـﺖ. ﻦ ﺑﺤﺮان ﺑﺎزﻳﮕﺮان ﻣﺨﺘﻠﻔﻲ ﺑﺎ اﻫﺪاف و اﻧﮕﻴﺰه ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﺑﻪ اﻳﻔﺎی ﻧﻘﺶ ﭘﺮداﺧﺘﻪ اﻧﺪ. از ﻣﻴﺎن اﻳـﻦ ﺑﺎزﻳﮕﺮان، آﻣﺮﻳﻜﺎ و اﻳﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان دو ﺑﺎزﻳﮕﺮ ﻣﻬﻢ و ﺗﺄﺛﻴﺮﮔﺬار، واﻛﻨﺶ ﻫـﺎ و ﻣﻮاﺿـﻊ ﻣﺨﺘﻠﻔـﻲ را ﻧﺴـﺒﺖ ﺑﺤﺮان ﺳﻮرﻳﻪ اﺗﺨﺎذ ﻛﺮده اﻧﺪ. ﺑﺮرﺳﻲ ﻧﻘﺶ آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺑﺤﺮان ﺳﻮرﻳﻪ و ﺗﺄﺛﻴﺮ آن ﺑـﺮ اﻣﻨﻴـﺖ ﻣﻠـﻲ ﺟﻤﻬـﻮری اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان، ﻫﺪف ﻣﻘﺎﻟﻪ ﻣﻲ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﻨﺎﺑﺮاﻳﻦ اﻳﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ ﺗﻼش ﻧﻤﻮده اﺳﺖ ﺿﻤﻦ ﺑﺮرﺳـﻲ ﻣﻮﺿـﻮع، ﺑـﺎ روش ﺗﻮﺻﻴﻔﻲ ﺗﺤﻠﻴﻠﻲ، رﻳﺸﻪ ﻫﺎ و زﻣﻴﻨﻪ ﻫﺎی ﺷﻜﻞ ﮔﻴﺮی ﺑﺤـﺮان ﺳـﻮرﻳﻪ، ﻧﻘـﺶ و روﻳﻜـﺮد اﻳـﺎﻻت ﻣﺘﺤـﺪه در ﻗﺒﺎل اﻳﻦ ﺑﺤﺮان ﺑﺎ ﻋﻨﺎﻳﺖ ﺑﻪ ﻣﺤﻴﻂ ﺷﻨﺎﺳﻲ ﺳﻮرﻳﻪ و آﻣﺮﻳﻜﺎ و ﺗﺄﺛﻴﺮ آن ﺑﺮ اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ اﻳـﺮان را ﺑـ ﻪ وﻳـﮋه از دو ﺟﻨﺒﻪ ﺳﻴﺎﺳﻲ و ﻧﻈﺎﻣﻲ ﺗﻮﺿﻴﺢ دﻫﺪ. ﻧﮕـﺎه ﻛـﻼن، ﻋﻤﻘـﻲ و آﻛﺎدﻣﻴـﻚ ﺑـﻪ ﻛـﻢ و ﻛﻴـﻒ و ﻣﺎﻫﻴـﺖ ﺑﺤـﺮان ﺳﻮرﻳﻪ، ﺗﺒﻴﻴﻦ روﻳﻜﺮدﻫﺎ و ﻫﻤﭽﻨﻴﻦ اﻗﺪاﻣﺎت دوﻟﺖ اﻳﺎﻻت ﻣﺘﺤﺪه ﺑﺎ ﻧﮕﺎﻫﻲ ﺑﻪ ﻣﺒﺎﻧﻲ ﺷـﻜﻞ دﻫﻨـﺪه ﺳﻴﺎﺳـﺖ ﺧﺎرﺟﻲ آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﻗﺒﺎل ﺑﺤـﺮان ﺳـﻮرﻳﻪ ﻛـﻪ ﺑـﻪ ﮔﺴـﺘﺮش ﺑـﻴﺶ از ﭘـﻴﺶ ﺑﺤـﺮان ﻣـﺬﻛﻮر اﻧﺠﺎﻣﻴـﺪه اﺳـﺖ،ﺷﻨﺎﺳﺎﻳﻲ آﺛﺎر و ﭘﻴﺎﻣﺪﻫﺎی ﺣﻀﻮر آﻣﺮﻳﻜﺎ در ﺗﺤﻮﻻت ﻣﺮﺑـﻮط ﺑـﻪ ﺳـﻮرﻳﻪ ﻛـﻪ ﻣﺴـﺘﻘﻴﻢ ﻳـﺎ ﻏﻴـﺮ ﻣﺴـﺘﻘ ﻴﻢ ﺑـﺮ ﺳﻴﺎﺳﺖ ﺧﺎرﺟﻲ و اﻣﻨﻴﺖ ﻣﻠﻲ ﺟﻤﻬﻮری اﺳﻼﻣﻲ اﻳﺮان ﺑﻪ ﻋﻨﻮان ﻣﺘﺤﺪ راﻫﺒﺮدی ﺳﻮرﻳﻪ اﺛﺮﮔﺬار ﺑـﻮده اﺳـﺖ و در ﻛﻨﺎر اﻳﻨﻬﺎ اراﺋﻪ ﻣﻜﺎﻧﻴﺴﻢ ﻫﺎﻳﻲ ﺟﻬـﺖ ﻣﻘﺎﺑﻠـﻪ ﺑـﺎ ـﺄﺛﻴﺮ ات ﻧـﺎﮔﻮار ﻧﺎﺷـﻲ از ﻣﺪاﺧﻠـﻪ آﻣﺮﻳﻜـﺎ در ﺑﺤـﺮان ﺳﻮرﻳﻪ ﺑﺮ اﻳﺮان از ﺟﻤﻠﻪ ﻣﻮﺿﻮﻋﺎت ﺑﺴﻴﺎر ﻣﻬﻤﻲ اﺳﺖ ﻛـﻪ ﺿـﺮورت اﻧﺠـﺎم ﭘـﮋوﻫﺶﺣﺎﺿـﺮ را دو ﭼﻨـﺪان ﻧﻤﻮده اﺳﺖ.
خلاصه ماشینی:
"همچنین باید توجه داشت که بحران سوریه و حضور نرم افزاری و سخت افزاری ایـالات متحـده آمریکا در این بحران، بین سالهای ٢٠١١ تا ٢٠١٥ به عنوان یکی از متغیرهای مهم و تـأثیر گـذار بـر امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران مطرح بوده است ، ضمن این که عملکرد و نقش آفرینی مستقیم و غیرمستقیم ایالات متحده در مواجه با بحران سوریه که دامنه و ابعاد وسیعی به آن بخشیده و آن را به یکی از پیچیده ترین بحرانهای منطقه ای در طی دوران پس از جنگ سرد تبـدیل نمـوده اسـت ، در حالی که فرصت هایی نیز پیش روی ایران قرار داده است ، ولـی بـا ایـن حـال بـه طـور امنیـت ملـی جمهوری اسلامی و به طور اخص امنیت سیاسی و نظامی را با مسائل متعددی مواجه ساخته است .
اما فرصت های بحران سوریه بر امنیت سیاسی جمهوری اسلامی ایران را بـه ایـن شـرح مـی تـوان برشمرد: تحول و تغییر در ساختار قدرت منطقه ای؛ تقویت گفتمان و محور مقاومت اسلامی ؛ حفظ و تقویت جبهه مقاومت اسلامی در منطقـه ؛ تقویـت موقعیـت علـویهـا در ترکیـه و سـوریه ؛ کسـب محبوبیت بیشتر در میان نخبگان و روشنفکران جهان اسلام ؛ وارد کردن خسارت قابل توجه مـادی و معنوی به جبهه دشمن (تکفیری ها)؛ جلب توجه و نظـر گـروههـای اسـلامگـرای واقعـی در منطقـه ؛ تضعیف جایگاه و موقعیت دولت های عربی وابسته به غرب در منطقه ؛ فراهم شدن زمینه های مناسب برای وحدت ایران، عراق، سوریه و لبنان ؛ تضعیف موقعیت کلی رژیم صهیونیستی در منطقه ؛ ایجـاد و توسعه چالش میان آمریکا و سلفی ها در منطقه ؛ فراهم شـدن زمینـه بـرای درگیـریهـای سـلفی – سلفی در منطقه ؛ تقویت موقعیت و جایگاه منطقه ای و جهانی سـوریه ؛ تقویـت جایگـاه منطقـه ای و بین المللی جمهوری اسلامی ایران؛ شکست سیاست هـای ضـد اسـلامی غـرب در منطقـه و رسـوایی علنی دولت های عربی وابسته به غرب نظیر عربستان سعودی و قطر."