چکیده:
زندگی اجتماعی متضمن پذیرش برخی بایدها و نبایدهاست که محدودیتهایی را برای آزادیهای فردی ایجاد میکند. از سویی وجود این هنجارها، که آنها را قانون مینامیم، برای برقراری نظم و امنیت در جامعه ضروری است، از سوی دیگر در برخی مواقع قانون با آزادیهای افراد جامعه در تعارض قرار میگیرد. با توجه به اهمیت فراوان دو مقولة قانون و آزادی فردی و امکاننداشتن حذف این دو به فلسفهای نیاز داریم تا به مسئلة تعارضهای احتمالی میان آنها پاسخ دهد. آین رند فیلسوفی است که در جایگاه مدافع نظریة خودگرایی اخلاقی شناخته شده است. بهنظر میآید با توجه به مبانی فلسفی و اخلاقیای که وی مطرح میکند، بتوان پاسخی مناسب به مسئلة تعارض مذکور داد. بهنظر میآید رند از مبانیای برای حل تعارض مذکور استفاده میکند که سازگاری درونی بالایی دارند. اما از آنجا که وی متفکری خودگراست و مبنای پاسخ وی به مسئلة تعارض آزادیهای فردی با قانون نیز نظریة اخلاقی خودگرایانة اوست، بهنظر میآید نوعی ناسازگاری میان تاکید بر قانون و حقوق فردی با خودگرایی اخلاقی وجود داشته باشد؛ زیرا قانون خاصیت محدودکنندگی دارد و حقوق فردی نیز مستلزم درنظرگرفتن ارزش ذاتی دیگران است، حال آنکه در خودگرایی اخلاقی تاکید بر اصالت فرد و منافع وی است و تا حد زیادی ارزش ذاتی انسانهای دیگر نفی میشود.
خلاصه ماشینی:
این مسـئله از حیـث فلسـفی شـایان بررسی است ، زیرا از یک طرف هر یک از افراد جامعة انسـانی آزاد اسـت و لازم اسـت از حقوق فردی مشخص و آزادی اجتماعی برخوردار باشد و از طرف دیگر باید قانونی وجود داشته باشد که در عین توجه به حقوق و آزادی های فردی انسان ها از تعارض میان حقوق و علایق آن ها جلوگیری کند.
حال که مقولة حقوق فردی در تفکر فلسفی رند توضیح داده شد و مهـم تـرین حقـوق فردی از نظر او را بیان کردیم ، لازم است مشخص کنیم از نظر او چه قانونی باید در جامعه حاکم باشد تا بتواند در عین محافظت از حقوق و آزادی های فردی برای تحقق این حقـوق از تعارض میان منافع و آزادی های فردی جلوگیری کند.
رند برای پاسخ به ایـن مسـئله کـه چگونـه قانون و نظم عمومی می تواند در عین محافظت از آزادی های اجتماعی از تعارض میان ایـن آزادی ها و منافع افراد جلوگیری کند نیز به مبنای فلسفی خودگرایانة خود متوسل می شـود.
مسئلة دیگر قانون و نظم عمومی مورد نظر رند است که قرار است در عین محافظت از آزادی های اجتماعی از تعارض میان این آزادی ها و منافع افراد نیز جلـوگیری کنـد.
بر مبنای دیدگاه رنـد اولـین چیزی که دولت باید بدان توجه کند آزادی های اجتماعی افراد جامعه است ، زیرا اولا آزادی در نظریة رند یکی از بنیادی ترین حقوق فردی است و ثانیا ایـن آزادی پـیش شـرط اصـلی محافظت از حیات فـردی و ارتقـای آن اسـت .