چکیده:
با توجه به اهمیت ویژه ای که بخش مالی در شرایط اقتصاد ایـران دارد، پیش از این مطالعات متعددی در زمینه توسعه مـالی و رشـد اقتصـادی انجام شده اسـت . پـژوهش حاضـر بـا هـدف تکمیـل مطالعـات قبلـی و بهره گیری از مزیت داده های استانی شکل گرفته است . برای اندازه گیری توسعه مالی، شاخص های مختلفـی نظیـر نسـبت تسـهیلات بـه GDP، نسبت سپرده بانکی به GDP، نسبت بدهی بخـش خصوصـی بـه GDP وجود دارد. اما چالش پیش رو در استفاده از داده های استانی، ناهمسـان بودن رفتار داده های فوق در بین استان ها میباشد؛ به نحویکه انتخـاب هر یک از آنها به عنوان معیار توسعه مالی، میتواند نتایج متفاوتی را بـه همراه داشته باشد. به ایـن منظـور، کوشـش شـده اسـت تـا معیارهـای مختلف توسعه مالی بر اسـاس سـازوکار تاپسـیس تلفیـق شـده و یـک رده بندی یکپارچه برای ٢٨ استان در هر یک از سال های ١٣٨٠-١٣٩١ حاصل شود. در مرحله بعد، اثر رده بندی فوق بر رشد اقتصادی بـا روش گشتاورهای تعمیم یافته سیستمی برآورد، و مخارج دولت و تورم نیز بـه عنوان متغیرهای کنترل در الگو لحاظ شده اسـت . یافتـه هـای پـژوهش حاکی از همسویی درجه توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران میباشد؛ به نحویکه طی سال های پژوهش ، همراه با کاهش درجه توسـعه مـالی در بخش بانکی، رشد اقتصادی استانی نیز کاهش نشان می دهد. انـدازه همچنین دولت و تورم با اثـری معکـوس و معنـادار بـر رشـد اقتصـادی استانی همراه بوده و به نوعی اثر ناکارآمدی بانکی را تشدید نموده است .
خلاصه ماشینی:
"اگرچه مطالعات متعددی در زمینه رابطه توسعه مالی و رشد اقتصادی در ایران انجام شده ، ولی پژوهش حاضر دارای سه ویژگی متفاوت است : الـف ) بـه جـای تحلیـل سـری زمانی داده های کشور، بر داده های تابلویی استان ها تمرکز شده ، ب ) به جـای اسـتفاده از شاخص های مرسـوم توسـعه مـالی ، از تلفیـق معیارهـای مختلـف مـالی در قالـب روش تاپسیس استفاده و درجه توسعه مـالی اسـتان هـا محاسـبه و رده بنـدی گردیـده ، ج ) در برآورد اثر این عامل بر رشد اقتصادی استان ها از روش داده های تابلویی پویا و تخمین زن گشتاورهای تعمیم یافتـه سیسـتمی اسـتفاده شـده اسـت کـه در نـوع خـود از کـاراترین تخمین زن ها می باشد.
میانگین رشد اقتصادی و درجه توسعه مالی در استان ها طی سال های ٩١-١٣٨٠ درجه رشد درجه رشد استان استان توسعه مالی اقتصادی توسعه مالی اقتصادی آذربایجان شرقی ٠/٥ ٣/٥ قزوین ٠/٤٦ ٣/١ آذربایجان غربی ٠/٥١ ٣/٦ قم ٠/٤٢ ٣/٨ اردبیل ٠/٥١ ٤/٥ کردستان ٠/٤٦ ٤/٢ اصفهان ٠/٤٥ ٤/٢ کرمان ٠/٤٠ ٣/٦ ایلام ٠/٥٢ ٤/٤ کرمانشاه ٠/٣٨ 6/2 کهگیلویه و بوشهر ٠/٥٤ ١٥/٨ 6/0 0/38 بویراحمد تهران ٠/٥٣ ٤/٥ گلستان ٠/٣١ ٢/٩ چهارمحال و ٠/٤٢ ٥/٩ گیلان 4/0 0/42 بختیاری خراسان ٠/٣٩ ٤/٤ لرستان ٠/٣٥ ٤/٠ خوزستان ٠/٥٢ ٤/٣ مازندران ٠/٤ ٤/٧ زنجان ٠/٥ ٤/٣ مرکزی ٠/٣٤ ٣/٧ سمنان ٠/٥٣ ٥/٥ هرمزگان 3/4 0/35 سیستان و ٠/٥٢ ٥/٩ همدان ٠/٣٥ ٥/٠ بلوچستان فارس ٠/٤٨ ٥/٧ یزد ٠/٣٢ ٩/٧ میانگین استان ها 5/04 0/44 منبع : محاسبات پژوهش توصیف متغیرهای کنترل میانگین متغیرهای اندازه دولت و تورم طـی دوره بـرای هـر یـک از اسـتان هـای کشـور محاسبه و در جدول (٤) گزارش شده است ."