چکیده:
ایجاد اتحاد استراتژیک به طور فزاینده ای طی دهه های گذشته افزایش یافته و امروزه در بسیاری از صنایع، اتحادها به عنوان یک مولفه راهبردی و سلاح رقابتی تهاجمی و یا گاهی اوقات تدافعی محسوب می شوند؛ چراکه اتحادهای استراتژیک، پارادایم رقابتی اساسی را در بسیاری از بازارهای داخلی و خارجی از رقابت سنتی به رقابت اتحادگونه و شبکه ای تغییر داده است. به عبارت دیگر، صرفنظر از نوع صنعت و کسب و کار، اتحاد استراتژیک بهترین روش برای شرکت ها جهت رقابت و موفقیت در اقتصاد شبکه ای امروز است. یکی از صنایعی که امروزه بیش از پیش به چنین ابزار رقابتی نیاز دارد، صنعت گردشگری است؛ صنعتی که جهانی بوده و به عنوان یک کسب و کار بزرگ تلقی می گردد و امروزه از توسعه این صنعت با توجه به نقش مهمی که در توسعه اقتصادی، فرهنگی و سیاسی یک کشور دارد، استقبال می شود. همچنین توجه به این صنعت برای کشورهای در حال توسعه ای نظیر ایران که به میزان بسیار زیادی به درآمدهای نفتی وابسته است، یک ضرورت تلقی می گردد. هدف اصلی این مقاله بررسی تاثیر اتحاد استراتژیک بر توسعه صنعت گردشگری است. بنابراین در تحقیق حاضر، مدلی مفهومی مربوط به مهم ترین ابعاد اتحاد استراتژیک که می توانند تاثیر معناداری بر توسعه صنعت گردشگری و شاخص های آن داشته باشند، ارائه و مورد آزمون قرار گرفته شده است. مدل معادله ساختاری به وسیله نرم افزار AMOS و با داده های جمع آوری شده از 4 منطقه آزاد تجاری - صنعتی در ایران (انزلی، ارس، ماکو و اروند) مورد آزمون قرار گرفته است. نتایج نشان می دهد که برازش کلی مدل رضایتبخش بوده؛ که این اعتبار کافی مدل را نشان می دهد. به علاوه، کلیه فرضیات پژوهش همگی تاییده شده است. براساس یافته ها پیشنهاد می شود مدیران عالی سازمان ها بایستی با توجه به مسائل و عدم اطمینان های محیط امروز اتحادهای استراتژیک را ایجاد نمایند؛ اگر چه ایجاد و عملیاتی کردن چنین اتحادهایی آسان نیست و پس از ایجاد بایستی آن را به صورت دوره ای مورد ارزیابی قرار دهند و جهت دستیابی به عملکرد مطلوب تر آن را بهبود دهند.
خلاصه ماشینی:
بررسی تأثیر اتحاد استراتژیک مناطق آزاد تجاری - صنعتی بر توسعه صنعت گردشگری ایران اسماعیل ملکاخلاق محمد دوستار٢ مهران مهدی زاده ٣ مجتبی مهری نژاد چکیده ایجاد اتحاد استراتژیک به طور فزاینده ای طی دهه های گذشته افزایش یافته و امروزه در بسیاری از صنایع ، اتحادها به عنوان یک مؤلفه راهبردی و سلاح رقابتی تهاجمی و یا گاهی اوقات تدافعی محسوب می شوند؛ چراکه اتحادهای استراتژیک، پارادایم رقابتی اساسی را در بسیاری از بازارهای داخلی و خارجی از رقابت سنتی به رقابت اتحادگونه و شبکه ای تغییر داده است .
بنابراین تصمیم بر این شد تا رابطه اتحاد استراتژیک مناطق آزاد تجاری - صنعتی را با ارتقای رقابت پذیری صنعت گردشگری ایران مورد بررسی قرار دهیم تا در صورت مثبت و اثربخش بودن رابطه ، آن را به عنوان راهکاری مفید و سازنده معرفی نماییم .
بنابراین در این مقاله ابتدا صنعت گردشگری و تأثیرات مثبت و منفی آن تعریف ، جایگاه رقابتی صنعت گردشگری ایران در بین کشورهای خاورمیانه و کشورهای شمال آفریقا براساس شاخص های رقابت پذیری صنعت گردشگری نشان داده می شود و موانع پیش روی توسعه این صنعت در ایران تبیین می گردد؛ دوم ، مفهوم منطقه آزاد تجاری - صنعتی تعریف و هدف از ایجاد آنها و کارکرد این مناطق در صنعت گردشگری شرح داده می شود؛ سوم اتحاد استراتژیک و مزایای آن بیان می شود و مهم ترین ابعاد برای موفقیت یک اتحاد استراتژیک نام برده می شود؛ چهارم مدل و فرضیات ارائه می گردد؛ پنجم ، روش شناسی پژوهش شرح داده می شود؛ و در نهایت نتایج حاصل از تجزیه و تحلیل داده ها تفسیر می گردد.