چکیده:
امروزه لزوم دسترسی به سعادت و کمال اجتماعی مستلزم وجود جامعه ای سالم و پویا است.
سلامت اجتماعی هدف غایی تمامی مسئولان و افراد هر جامعه ای است و فرض مسلم سلامت
اجتماعی جز در جامعه ای عاری از انحرافات و فساد یافت نمی شود. به عبارتی دیگر هرچقدر
میزان انحرافات و میل به قانون گریزی در سطح اجتماعی کمتر باشد، می توان ادعا کرد که مسیر
حرکت جامعه به سمت سلامت و سعادت است. از سوی دیگر امروزه این نکته به اثبات رسیده
است که رابطه معناداری بین اعتقاد به آموزه های الهی و برخی از شاخص های مثبت اجتماعی
وجود دارد. بنابراین در این مقاله بنا بر آن داریم تا با رویکرد جامعه شناسی اسلامی به بررسی و
تحلیل صله رحم به عنوان یکی از آموزه های مکتب اسلام و و نقش آن در میل به سعادت و
سلامت اجتماعی پرداخته و به برخی از عوامل موثر بر عدم تحقق این فریضه الهی اجتماعی
اشاره داشته باشیم. جهت بررسی موضوع، ابتدا مفهوم صله رحم به لحاظ ریشه شناسی و انواع
نقد و بررسی می شود و در ادامه با ارائه تئوری های تببین کننده انحراف و قانون گریزی و
شاخصه های مورد نظر آنها به بررسی ارتباط بین شاخصه های تببین کننده انحرافات و نقش
بازدارنده آموزه صله رحم می پردازیم.
خلاصه ماشینی:
"مطالعات انجام شده در حوزه جامعه شناسی روستایی و نیز مطالعات مردم شناختی نشان میدهد که الگوی رایج ازدواج در عرفهای پیشین به علت بسته بودن محیط و محدودیت ارتباط با جوامع همجوار و نیز انگیزههای متعددی همچون تحکیم و تقویت پایگاه در میان قوم و قبیله خود عمدتا افراد را به ازدواجهای درون شبکه ای ترغیب میکرد، اما در جوامع موجود به دلیل شهرنشینی، تحرک جغرافیایی، تحرک اجتماعی، از میان رفتن برخی اقتضائات عرف پیشین برای ازدواجهای فامیلی، رهایی نسبی از سلطه والدین و خویشان و دستیابی مرد به آزادی اراده و اختیار در انتخاب فرد مطلوب، گسترش حضور اجتماعی زنان، رقیق شدن حریم زن و مرد در معاشرتهای اجتماعی، تغییر ملاکها و معیارهای انتخاب همسر و برخی تغییرات دیگر، ازدواج برون فامیلی شیوع و رواج بیشتری یافته است .
یکی از مهم ترین عواملی که سلامت اجتماعی را به خطر میاندازد، موضوع قانونگریزی و انحرافات اجتماعی است ، مسأله ای که تمامی تئوریهای تبیین کننده، علت اصلی آن را ضعیف شدن عامگرایی و خارج شدن از محدوده انتظارات قانونی مشترک به نفع خیر شخصی دانسته اند، مسأله ای که جوامع فردگرا به شدت با آن در ارتباط هستند، زیرا هرچقدر که پیوند فرد با بدنه نظام ارزشی جامعه سست تر شود، احساس تعلق به جامعه و مسئولیت داشتن در ارتباط با دیگران کم رنگ تر شده و نهایتا مسیر عدول از چارچوب پذیرفته شده همگانی هموارتر خواهد گردید."