چکیده:
مطالعه حاضر مشتمل بر طرح مدل ناحیهای پیوندهای مکانی- فضایی برآمده از جریانهای جمعیتی، فعالیتها و کسبوکارها در شهرستان فیروزکوه، برازش مدل ناحیهای پیشنهادی و نیز ارائه کارکرد مدل پیشنهادی است. دادههای تحقیق از 25 روستای نمونه و 436 خانوار نمونه عملیاتی گردآوری شده است. روش تحقیق اکتشافی و توصیفی- تحلیلی با بهرهگیری از مدلهای ریاضی، آماری و نظریه احتمالات است. بر اساس نتایج بهدست آمده، علاوه بر چهار مدل محض، جهت دار، وزنی و ترکیبی، مدل پنجمی با عنوان «مدل ناحیهای» طرح شده که مدلی نظری- قیاسی مشتمل بر دوازده نوع پیوند مکانی- فضایی است که در دو سطح درونناحیهای و برونناحیهای طراحی میشود. همچنین، برازش مدل ناحیهای نشان میدهد که کلیه روستاهای نمونه دارای پیوند شهر و روستا بوده، با داشتن بیش از یک نوع پیوند مکانی– فضایی برآمده از جریانهای جمعیتی، تابع مدل ترکیبی بهشمار میروند.
This study includes the regional model design of spatial-location linkages resulted from population flows، activities and businesses in Firouzkooh county، and also provides a suggested regional model fitting and the suggested model's output. The data were gathered from 25 sample villages and 436 operational sample households in 2009. The research methodology is an exploring and descriptive-analytical one using mathematical and statistical models and probabilities theory. Based on the study results، in addition to four absolute، directive، weight and compositional models، a fifth model titled 'regional model' was posed which is a theoretical-comparative model consisting of the 12 forms of spatial-location linkages designed in both intra-regional and inter-regional levels. Regional model fitting shows that all the sample villages have urban and rural linkages; and having more than one type of spatial-location resulted from population flows، they depend on compositional model.
خلاصه ماشینی:
"جدول ۳- برخی نظریه های مکانی - فضایی مهم در زمینة روابط شهر و روستا موجودیت شهرها بر مبنای حوزة پیرامونی ، شهرها محلی برای اقامت مالکان غایـب ، انتقـال سرمایه داری ارزش افزودة روستا به شهر، شهرها کانون بازار و تجارت متکی بر تولیدات روستایی ، رشـد بهره بری شهرها و واپس ماندگی روستاها تأکید بر سلسله مراتب سکونتگاه های شهری ، توجه به شهرهای میانی ، تمرکززدایی ، وابستگی راندینلی بین حوزه ای لیپتون نفوذ مؤثر شهر بر روستا، برخورد طبقاتی بین شهر و روستا، هم پیمانی شهر بر ضد روستا تأکید بر توسعة پایین به بالا و یکپارچه ، تأمین نیازهای اساسی با استفاده از منـابع انسـانی و استور و تیلور طبیعی ، دگرگونی در شیوة زندگی ، افاضة قدرت به حوزه های روستایی فن تونن میزان نزدیکی محل تولیدات کشاورزی با بازار یا تأثیر فاصلة شهر بر حوزه های کشاورزی مکان مرکزی شرح و تبیین سازمان فضایی سکونتگاه ها و حوزه قطب رشد تأکید برفرایند پخش رو به پایین در نظام سلسله مراتبی از شهر به سمت روستاهای پیرامون مرکز- پیرامون زایش توسعه در شهر به عنوان مرکز و جریان توسعه به حوزة روستایی پیرامون به عنوان حاشیه تأکید بر فعالیت های پیچیدة ناحیة شهر و روستا در کلیة بخش ها بـه اتکـای توانمنـدی هـای نظریة شبکه محل ، ترکیبی از مراکز متعدد و پس کرانه های آنها از طریـق پیونـدهای افقـی و رشـد تـوأم مناطق شهری و روستایی در طول کریدورهای ارتباطی درون سکونتگاه های محلی تأکید بر زنجیره ای از پیوندهای عمودی متقابل میان فرایندهای مراکز شـهری و روسـتایی در نظریة خوشه گرا یک محیط جغرافیایی همگرا به لحاظ منافع رقابتی و تخصصی منبع : اهلرس ، ۱۳۸۰: ۲۵۳؛ سعیدی ، ۱۳۸۲: ۱۴۴، ۷۶-۷۷؛ شکویی ، ۱۳۸۰: ۲۷۷، ۳۷۹، ۳۱۳-۳۱۷؛ پاپلی یزدی و ابراهیمی ، ۱۳۸۵: ۱۷۶-۱۷۹، ۱۸۳؛ ٩ :١٩٩٨ ,Douglass؛ ٢ :٢٠٠٥ ,Smith هر کدام از متخصصان با توجه به تخصص های علمی و گرایش های اجتماعی خود، به ترسیم نظریه و رویکردی پرداخته اند که آنها را می توان همسو با تحولات رویکردهـا و نظریه های توسعه به دو گرایش سنتی (قدیم ) و جدید تقسیم کرد، بدین صـورت کـه عده ای با پارادایم نوسازی و توسعه نیافتگی درصدد تفسیر و تبیـین پیونـدهای روسـتا و شهر بوده و عده ای هم با پارادایم توسعة پایدار این پدیده را تفسـیر کـرده انـد."