چکیده:
در اغلب نقاط جهان، بهویژه در جامعه روستایی، زنان نسبت به مردان محرومتر و آسیبپذیرترند. هدف اصلی تحقیق حاضر بررسی جایگاه اقتصادی- اجتماعی زنان روستایی و نقش باورهای اجتماعی در آن است. روستاییان کوهپایهای فومنات ناحیه مورد مطالعه تحقیق را تشکیل می دهند. گردآوری دادههای تحقیق از طریق مشاهده، بررسی میدانی، مصاحبه با اعضای شوراهای اسلامی، تکمیل پرسشنامه و برخی اسناد صورت میگیرد. این دادهها براساس مطالعه تطبیقی و نیز آمار توصیفی و استنباطی تجزیه و تحلیل میشوند. یافتهها نشان میدهند که جامعه روستایی توسعهنیافته دارای باورها و نظام نهادی ویژه است که در جامعه، موقعیتی نازل را به زنان تحمیل میکند. با افزایش آگاهیها و تغییر باورها، میتوان بستر لازم برای بهبود جایگاه اجتماعی و اقتصادی زنان روستایی را فراهم، و روند توسعه جامعه روستایی را تسریع کرد.
In many parts of the world particularly in rural areas، women are more deprived and vulnerable than men. The main purpose of this study is to examine socioeconomic status of rural women and the impact of social beliefs on it. The study area is mountain –foot villages of Foumanat. The main methods for data collection are direct observation، interview with Islamic council members، and a questionnaire. The data are analyzed by descriptive and inferential statistics. The results indicate that a less developed rural community has beliefs and particular institutional system، which are responsible for women’s low status. Increasing the awareness and changing the beliefs can improve socio economic status of rural women and rural society development trend.
خلاصه ماشینی:
"برابری جنسیتی در اسلام ، از یک سو، برمبنای وجود شناخت طبیعی استوار است و از سوی دیگر، در راستای تحقق اهداف غایی دین به ویژه سعادت دنیوی و اخروی انسان ها قرار دارد (مطهری ، ۱۳۸۷: آن دسته از فعالیت های اقتصادی بر عهدة زنان روستایی است که منجر به کسب درآمد ملموس نمی شود و به همین دلیل ، از موقعیت اجتماعی - اقتصادی پایین تر و دسترسی و مالکیت محدود بر منابع برخوردار بوده ، کنترل زندگی و درآمدشان در دست مردان است (٦٦ :١٩٩٨ ,Afshar).
با توجه به مطالب پیش گفته ، می توان مدل نظری تحقیق را به صورت زیر خلاصه کرد: جامعة روستایی ساکن روستاهای کوهپایه ای توسعه نیافته دارای نظام ارزشی (اعتقادات و باورهای اجتماعی ) و نظام نهادی ویژه ای است که سبب می شود زنان از موقعیتی نازل در جامعه برخوردار باشند؛ و در نتیجه ، دسترسی آنها به منابع تولید بسیار محدود و اختیار مالی و قدرت تصمیم گیری آنها نیز محدود بوده ، مشارکتی فعال در روند توسعة جامعه نداشته باشند.
جدول ۲- طبقه بندی موقعیت زنان روستایی بر حسب شاخص ترکیبی موقعیت نوسان شاخص ترکیبی موقعیت فراوانی درصد پایین ۲/۰۹۹-۱/۴۴۷ ۱۸۱ ۹۰/۵ متوسط ۵/۸۰۲-۳/۰۹۲ ۱۱ ۵/۵ بالا ۱۰/۸۹۳-۶/۸۲۰ ۸ ۴/۰ جمع ۲۰۰ ۱۰۰ منبع : یافته های پژوهش در این جدول ، شاخص ترکیبی براساس مجموع مقداراستاندارد سواد، مالکیت مزرعه ، مالکیت دام ، مالکیت منزل ، میزان پس انداز، و وام دریافتی از منابع دولتی به - دست آمده است و براساس خوشه بندی سلسله مراتبی شاخص ترکیبی ، زنان به سه گروه موقعیتی تفکیک شده اند: ۹۰/۵درصد در موقعیت پایین ، ۵/۵درصد درموقعیت متوسط ، و ۴درصد نیز در موقعیت بالا قرارگرفته اند."