چکیده:
در ایران، گردشگری بیشتر متاثر از گردشگری داخلی است که خود، به گردشگری روستایی وابسته است. به همین دلیل، بهمنظور ایفای نقش مثبت گردشگری در فرآیند توسعه روستایی، لازم است مدیریت محیط زیست، مشارکت مردم محلی، قوانین صریح و محکم، بازاریابی و برنامهریزی واقعبینانه و سیستمی در زمینه گردشگری روستایی مورد توجه قرار گیرد. مقاله حاضر، نخست با استفاده از روش اسنادی و کتابخانهای، به بررسی ادبیات مفهومی و مبانی نظری این حوزه پرداخته و سپس، با توجه به ویژگیهای اجتماعات روستایی ـ گردشگری، مدلی نظری متناسب با برنامهریزی گردشگری روستایی در ایران ارائه کرده است.
Tourism in Iran is influenced generally by domestic tourism which is in turn dependent on rural tourism. For this reason، paying attention to the management of environment، local people participation، clear and strong laws، marketing، and realistic and systematic planning is quite necessary in rural tourism. In this paper the documentary research method was used to study the conceptual literature and theoretical underpinnings and then based on the characteristics of local rural tourism، a theoretical model appropriate to rural tourism planning in Iran was presented.
خلاصه ماشینی:
ايـن روش در روستاي وکيل آباد شهرستان اردبيل به کار رفته و نتايج آن نشان داده اسـت کـه خود روستاييان از طرح ها و برنامه هايي براي توسعه و برنامه ريزي گردشگري روسـتايي برخوردارند و لازم است بـا بهـره گيـري از فرصـت مـشارکت روسـتاييان ، طـرح هـا و برنامه هاي آنها در تدوين برنامه هاي برنامه ريزان و مسئولان مد نظر قرار گيرد.
(Heneghan, 2002) مفاهيم اولية گردشگري پايدار اولين بار توسط جانک کريپنـدورف (۵) و ديگـران در ۱۹۸۰ بيان شـد و از آن پـس ، در جاهـاي زيـادي تمـرين و آزمـايش شـده اسـت کـه نشانه هاي آن شامل موارد زير است : تحليلي از نيازهاي اجتماعي ، اقتصادي ، بوم شناختي و فرهنگي منطقه ؛ تحليلي از ظرفيت هاي گردشـگري و محـدوديت هـاي توسـعة آن در آينده ؛ استفاده از گردشـگري بـه مثابـه ابـزاري بـراي اصـلاحات اجتمـاعي ، اقتـصادي ، بوم شناختي و فرهنگي منطقه ؛ ارزيابي قوي از مشارکت محلي در فرآيندهاي تهية برنامه و تصميم گيري براي تداوم آن ؛ مد نظر گرفتن ظرفيت هاي گردشگري و نـوع و مقيـاس توسعة آن ؛ استقرار فرصت ها و راهبردهاي بازاري بـر حـسب راهبردهـاي گردشـگري پايدار؛ برنامه هاي آموزشي براي بازار و مشاغل ؛ بيمه و تأکيد بـر ضـرورت حمايـت از کشاورزان ؛ و راهبردهاي طولاني (پنج تا ده ساله براي سازگار شدن )، البته بـراي داشـتن کارآيي ، بايد فهرستي از اولويت ها و برنامة کاري يک ساله حـداقل در طـول سـه سـال داشته باشيم (٢٠٠٢ ,Heneghan).