چکیده:
توسعة شهرهای کوچک، به مثابه رویکردی اساسی در توسعة مناطق روس تایی و جلوگیری از
افزایش مشکلات شهرهای بزرگ، مدتی است که در ایران نیز از موضوعات مهم در مباحث
توسعة شهری و روستایی به شمار می رود. از این رو، با توجه به کارکردها و روابط شهر و
آیا تبدیل روستا به شهر گامی است در راستای تقویت » کشاورزی، این سوال مطرح است که
بدین منظور، در این تحقیق، شهر اژیه .« ؟ بخش کشاورزی مناطق روستایی یا تضعیف آن
به عنوان جامعة آماری انتخاب و وضعیت بخش کشاورزی شهر و روستاهای حوزة نفوذ آن
بررسی شده است. این شهر واقع در بخش جلگة شهرستان اصفهان در ۱۳۷۵ از تبدیل روستای
اژیه شکل گرفته است . نتایج تحقیق نشان می دهد که هر چند، تبدیل نقاط روستایی به شهر،
مشکلاتی برای بهره برداران از دام در این گونه شهرها به وجود می آورد، اما به علت محدودیت
گسترش شهرها، بر میزان کاهش اراضی کشاورزی چندان موثر نخواهد بود؛ و با تثبیت
جمعیت و جذب جمعیت روستاهای پیرامون ، به جوانگرایی و بهبود وضعیت سواد نیروی
انسانی شاغل در بخش کشاورزی نیز خواهد انجامید.
One of the most important debates in Iran is related to the development of towns as a basic initiative for the development of rural areas and prevention of the burgeoning of urban problems. Considering this and the functions and relationship between towns and agriculture، the main question of this study is whether the rural-urban transformation can be counted as a step towards the strengthening of agriculture or its weakening. In this study we selected Ezhieh town as our study site which has been transformed in to a town in 1996. It is situated in plain part of Esfahan county. The paper studied the agricultural situation there and its peripheral areas. The findings indicated that although the transformation of rural areas to towns has created some problems for livestock producers، but it has no impact on the size of agricultural lands. This practice would lead to the stabilization of population and absorption of peripheral villages. Increasing the number of young and literate people in the agricultural sector have positive impacts such as youngness of population and improvement of literacy among labour force in this sector. In total، the advantages of rural-urban transformation are more than its disadvantages for agricultural sector.
خلاصه ماشینی:
روستا،شهر، بخش کشاورزی ، مناطق روستایی ، مطالعة موردی ، اژیه (شـهر)، پایاب زاینده رود،اصفهان (شهرستان ) * * * مقدمه مراکز علمی و دانشگاهی ، متخصصان علوم مختلف ، مردم عـادی و حتـی دسـتگاه هـای مختلف اجرایی و سیاست گذاری بر اسـاس نیـاز خـود تعریفـی خـاص از شـهر ارائـه می کنند؛ اما بر اساس تعاریف و ضوابط تقسیمات کشوری که در نظـام برنامـه ریـزی و دستگاه های اجرایی کشور و نیز در این تحقیق مبنای عمل است ، «شهر محلی اسـت بـا حدود قانونی که در محدودة جغرافیایی بخش واقع شـده و از نظـر بافـت سـاختمانی ، اشتغال و سایر عوامل ، دارای سیمایی با ویژگی های خاص بوده بـه طـوری کـه اکثریـت ساکنان دائمی آن در مشاغل کسب ، تجارت ، صنعت ، کشاورزی ، خدمات ، و فعالیت های اداری اشتغال داشته و در زمینة خدمات شهری از خودکفایی نسبی برخـوردار و کـانون مبادلات اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی ، و سیاسی حوزة جذب و نفوذ پیرامون خود بوده و در مناطق کم تراکم جمعیتی حداقل دارای چهار هزار نفر، در مناطق با تراکم متوسـط حداقل دارای شش هزار نفر، و در مناطق با تراکم بالا حداقل دارای ده هزار نفرجمعیـت باشد» (وزارت دادگستری ، ۱۳۶۲ و ۱۳۷۱).
بدین ترتیب ، نظام سکونتگاهی شهری و روستایی کشور در استان هایی نظیر اصفهان دشتخوش تغییراتی عمده شده که در ابعاد اقتصادی - اجتماعی و کالبدی سکونتگاه ها با پیامدهایی خاص همراه بوده است ؛ و از این رو، با توجه به کارکردهـا و روابـط شـهر و کشاورزی و نیز وجود بـیش از هـشتاد درصـد اراضـی کـشاورزی در نقـاط روسـتایی (مرکز آمار ایران ، ۱۳۸۲)، ضرورت ارزیابی نقش و اثرات تبدیل روستا به شهر بر بخش کشاورزی در این مناطق بیش از پیش آشکار می شـود.