چکیده:
از اهداف مهم بيمه تأثير بر کارآيی استفاده از نهادههای مختلف بيمهشدگان است، که میتواند زمينهساز توسعه روستايی باشد و به افزايش درآمد و رفاه کشاورزان در جوامع روستايی بينجامد. هدف مطالعه حاضر بررسی چگونگی تأثير بيمه محصولات زراعی بر کارآيی توليد بهرهبرداران کشاورزی و توسعه اقتصادی جوامع روستايی است. در اين راستا، گندمکاران استان فارس به عنوان جامعه مورد پژوهش در نظر گرفته شد. دادههای مورد نياز، با استفاده از اطلاعات مقطعی بهدست آمده از سه منطقه اقليمی مديترانهای، نيمهصحرايی گرم، و کوهستانی سرد که در حدود 90 درصد از مناطق آب و هوايی استان فارس را تشکيل میدهند، به روش نمونهگيری خوشهای چندمرحلهای طبقهبنديشده و از طريق مصاحبه با گندمکاران بيمهشده و بيمهنشده، در سال 1384 بهدست آمد. بهرهبرداران واردشده در جمعيت نمونه اين مطالعه 162 گندمکار بيمهنشده و 248 گندمکار بيمهشده را شامل میشود. پس از انتخاب تابع توليد مناسب، نتايج بررسی تأثير بيمه بر توليد بهرهبرداران در نواحی اقليمی مورد مطالعه نشان داد که تأثير بيمه بر توليد گندمکاران در اقليم مديترانهای مثبت، در اقليم کوهستانی سرد منفی، و در اقليم نيمهصحرايی گرم تا حدودی منفی بوده است. با توجه بدين نتايج، ميتوان گفت که عملکرد بيمه در بيشتر مناطق و مزارع مورد مطالعه از نظر افزايش توليد جنبه تصادفی داشته و به ويژگیهای شخصی و مديريتی بيمهگذار بستگی داشته است. از اينرو، ارتقای کارآيی نظام بيمه محصولات زراعی بهمنظور افزايش توليد و نقشآفرينی در فرآيند توسعه روستايی در مناطق مختلف به ارائه خدمات ترويجی برای افزايش آگاهی کشاورزان از مزايای بيمه و نحوه افزايش توليد و کارآيی استفاده از نهادهها بستگی دارد.
One of the main purposes of insurance is to influence use efficiency for different inputs of insured farmers. This can catalyze rural development and lead to an increase in income and welfare of farmers in rural communities. The objective of the present study is to examine the influence of farm product insurance on the production efficiency of agricultural operators and economic development of rural communities. We selected farm cultivators in Fars province as our research community. The data were collected in a cross sectional manner and from three climatic zones including warm semidesert، Mediterranean، and cold mountainous in year 2005. It used multi -stage stratified cluster sampling procedures and two groups of farmers - insured and non insured- were interviewed. The sample included 162 insured and 248 non insured farmers. The results indicated that insurance has a positive influence on the production of wheat cultivators in Mediterranean zone، while its impacts on the production of wheat cultivators in semidesert، and mountainous zones were partly negative and negative respectively. We can conclude that insurance -with respect to increase in production - has a random effect in most areas and farms. The increase in production is dependent mostly on personal and managerial traits of the insured. Thus، the promotion of crop insurance efficiency is dependent on supplying extension services to raise farmer’s awareness about the merits of insurance، mechanisms to raise production and efficiency of using inputs.
خلاصه ماشینی:
"داده هـای مـورد نیـاز، بـا اسـتفاده از اطلاعات مقطعی به دست آمده از سه منطقة اقلیمی مدیترانه ای ، نیمه صحرایی گرم ، و کوهسـتانی سرد که در حدود ۹۰ درصد از مناطق آب و هوایی استان فارس را تشکیل می دهنـد، بـه روش نمونه گیری خوشه ای چندمرحله ای طبقه بندی شده و از طریق مصاحبه با گندم کاران بیمه شـده و بیمه نشده ، در سال ۱۳۸۴ به دست آمد.
جدول ۴‐ نتایج برآورد تابع های تولید کاب ـ داگلاس مقید و نامقید گندم کاران مورد مطالعه در منطقة اقلیمی کوهستانی سرد مدل (۱) نامقید (۲) مقید بدون متغیر مجازی عرض از مبدأ بیمه (۳) مقید بدون متغیر مجازی بیمة مؤثر بر شیب شرح متغیر ضریب T ضریب T ضریب T لگاخراینتوم دکگاری گر LnX۲ ‐ ‐ ۰/۰۲۳ ۳/۵۱۸** ‐ ‐ لگاریتم هزینة آبیاری LnX۵ ‐ ‐ ‐ ‐ ۰/۰۱۵ ۲/۸۸۹** لگاریتم ماشین آلات LnX۷ ۰/۱۶۱ ۲/۰۹۷* ۰/۱۸۲ ۲/۳۰۳** ۰/۱۵۱ ۱/۹۰۶* لگاریتم سموم LnX۸ ۰/۰۰۶ ۲/۱۹۵* ۰/۰۰۸ ۲/۸۹۱** ۰/۰۰۷ ۲/۳۶۸** لگاریتم بذر LnX۹ ‐۰/۵۶۴ ‐۴/۰۱۴** ‐۰/۳۹۷ ‐۲/۹۳۲** ‐۰/۳۷۹ ‐۲/۸۰۷** لگاریتم زمبیذن ر اندازة LnX۱۰ ۰/۰۶۴ ۲/۳۵۵** ‐ ‐ ‐ ‐ مجازی خلانگوااردیگتم ی کارگر D1LnX2 ‐ ‐ ‐۰/۰۲۹ ‐۳/۹۴۲** ‐ ‐ مجازی آلبگیاارریی تم هزینة D1LnX5 ۰/۰۳۴ ۴/۴۸۰** ۰/۰۲۴ ۳/۸۲۰** ‐ ‐ مجازی بیمه D۱ ‐۰/۳۶۳ ‐۴/۵۱۴** ‐ ‐ ‐ ‐ ضریب ثابت ۱۵/۶۹۷ ۱۰/۲۰۸** ۱۳/۷۶۲ ۹/۰۰۶** ۱۳/۹۶۰ ۹/۳۱۵** R۲ ۰/۶۳۹ ۰/۶۰۵ ۰/۴۵۸ R2 ۰/۶۲۶ ۰/۵۹۱ ۰/۴۴۷ RSS ۸/۵۵۹ ۸/۹۳۸ ۹/۴۷۰ F ۵۱/۳۳۲** ۴۴/۴۱۸** ۴۱/۴۰۶** D.
پیشنهاد می شود که علاوه بر بیمة محصولات کشاورزی ‐ کـه همـواره در تحقیقـات مربوط ، در افزایش انگیزة کشاورزان بـرای جـذب و بـه کـارگیری فنـاوری هـای جدیـد افزایندة ظرفیت تولید به مثابه عاملی مؤثر بـوده اسـت ‐ گسـترش خـدمات ترویجـی در روستاها برای شناساندن این گونه فناوری ها، نحوة استفادة بهینه از نهاده های کشاورزی و نیز آموزش مدیریت صحیح بر مراحل کاشت ، داشت و برداشت محصول به کشـاورزان ، به صورت روشی مکمل برای کاربست نظـام بیمـه و در راسـتای ارتقـای کـارآیی آن در توسعة روستایی همچنان ادامه یابد."