چکیده:
خاورمیانه به دلیل موقعیت ژئوپلتیکی و ژئواستراتژیکی و وجود ذخایر هیدروکربنی و نیاز کشورهای صنعتی به آن، همواره مورد توجه قدرتهای بزرگ به ویژه آمریکا بوده است. این کشورها و در راس آنها آمریکا به منظور نیل به اهداف و تامین منافع ملی خود تاکنون راهبردهای متعددی را در این منطقه به اجرا گذاردهاند. آمریکا برای حفظ سلطه خود بر اقتصاد و سیاست بین الملل، تسلط بر این منطقه را به طور مداوم در دستور کار خود قرار داده است. لذا با حضور وسیع نظامی خود در این منطقه در پی تحقق نیات خود می باشد. اما ایران به عنوان یکی از کشورهای مهم این منطقه طی سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی به رغم اهداف و سیاستهای سیطره جویانه آمریکا نسبت به این منطقه با اتخاذ سیاست نه شرقی و نه غربی به مقابله با این اهداف و سیاستها پرداخته و به تدریج به مانعی جدی بر سر راه هژمونیطلبی آمریکا در خاورمیانه تبدیل شده است. لذا روی آوردن آمریکا به مقابله نرم با ج.ا.ایران که نمود آن در مباحثی همچون «ایران هراسی» طی سال های اخیر به صورتی مستمر و مداوم قابل مشاهده است، به نوعی جبران شکست های این کشور در مقابله سخت و استمرار حضور خود به عنوان ابرقدرت جهانی و منطقهای محسوب می شود. هدف این مقاله بررسی استراتژی ایران هراسی به عنوان ابزار هژمونیطلبی نرم آمریکا در منطقه خاورمیانه می باشد.
خلاصه ماشینی:
"اما ایران به عنـوان یکـی از کشـورهای مهـم ایـن منطقـه طـی سال های پس از پیروزی انقلاب اسلامی به رغم اهـداف و سیاسـت هـای سیطره جویانه آمریکا نسبت به این منطقه با اتخاذ سیاست نه شرقی و نه غربی به مقابله با این اهداف و سیاست هـا پرداختـه و بـه تـدریج بـه مانعی جدی بر سر راه هژمونی طلبی آمریکا در خاورمیانه تبـدیل شـده است .
از میان اندیشـمندان ایـن حـوزه ، علـی رحیـق اغصـان (Aghsan -Ali Rahigh ) در تعریفـی تقریبا جامع هژمونی را بدین گونه تعریـف مـی کنـد کـه در طـول ایـن پـژوهش نیـز اسـاس بررسی ها میباشد: «هژمونی موقعیت یا نظام محرکی است که در آن یک یا چنـد دولـت بـا داشتن ظرفیت بالای قـدرت (اقتصـادی، نظـامی و سیاسـی فرهنگـی ) قـادر بـه ایجـاد ثبـات اقتصادی - امنیتی است ، زیرا هژمون به خاطر داشتن اراده سیاسی و قابلیت لازم برای ایفـای این نقش ، میتوانـد منـافع خـود و کشـورهای زیـر مجموعـه را در ایـن نظـام تـأمین کنـد».
برای ملی گرایی عرب به کار می رفـت ، اکنـون بـرای انقـلاب اسلامی ایران به کار برده میشود( جرجیس ، ١٣٨٢: ٨٨-٨٩) در همین زمینه «دانیل بایمن » نویسنده آمریکایی معتقد است امروزه ایـران بـا حمایـت از گروه های رادیکالی مانند حزب اله لبنان ، حمـاس فلسـطین و تروریسـت هـای عراقـی بـدون مواجهه رودرو بـا نیروهـای آمریکـایی حاضـر در منطقـه ، سـعی بـر تـرور ایـن نیروهـا دارد (١٢ :٢٠٠٨ ,Bayman)."