چکیده:
نقش روحانیت شیعه در ساخت نظام اجتماعی- طبقاتی ایران معاصر به گونه ای است که همواره بخشی از فرهنگ سیاسی ایرانیان از نهادهای دینی، روحانیت و بطور کلی طبقه متوسط سنتی متاثر شده است. با توجه به اینکه نهاد روحانیت پس از انقلاب اسلامی توانست موثرترین نقش را در شکل دهی ساختار نظام سیاسی ایفا کند. لذا کوشید تا فرهنگ سیاسی خاصی را همسو با آن بازتولید نماید. در دوره منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی ایران روحانیت کوشید تا با تفسیر مجدد از برخی عناصر و مولفه های فرهنگی، اعتقادی و مذهبی شیعه و استفاده از یکسری نمادهایی که نشان دهنده مظلومیت شیعه و تبدیل آنها به اسطوره مبارزه و شهادت است، نقش بسزایی در ایجاد ایدئولوژی انقلابی ایفا نماید. نگارندگان در این پژوهش تلاش دارند تا به بررسی و تحلیل نقش روحانیت در بازتولید فرهنگ سیاسی شیعه و تاثیر آن بر تحولات پس از انقلاب اسلامی بپردازند.
خلاصه ماشینی:
"انقلاب اسلامی، روحانیت ، عدالت خواهی ، فرهنگ ، فرهنگ سیاسی شیعه تاریخ دریافت ١٣٩٠/٩/١٥ تاریخ تایید ١٣٩٠/١١/١٠ مقدمه فرهنگ از جمله مباحثی است که اغلب نظـام هـای سیاسـی - اجتمـاعی بـه نـوعی بـا آن مواجه اند و در این زمینه نیز نظریه پردازان حوزه مسایل فرهنگـی بـر ایـن باورنـد کـه کـنش متقابلی میان دو مقوله نظام سیاسی و بایسته های فرهنگی وجود دارد.
در دوره صفویه به رغم ایـن کـه هـر یک از شاهان این سلسله به دلایلی، سیاست مذهبی خاصی را اتخاذ کردند، امـا در مجمـوع به علت شعار و مدعای اولیه و اساسی صفویه مبنی بر مبلغ و مروج شیعه بودن و تلاش مداوم شان برای کسب مشروعیت سیاسی از طریق انتساب سلسله نسبت خود به ائمه علیهم السلام ، و نیز برخی اقدامات آنها مانند تـرویج و اشـاعه مناسـب و آیـین هـای خـاص شـیعه و تعمیـر اماکن مذهبی، مـورد اقبـال روحانیـت و علمـای شـیعه قـرار گفتنـد و خـود نیـز بـه تقویـت روحانیت پرداختند؛ اگر چه در این دوره نهاد سیاست حاکم بر نهاد مـذهب بـود و در واقـع آن بعد و چهره از فرهنگ شیعه تبلیغ و ترویج می شد کـه تضـاد و تقابـل بـا منـافع و مبـانی قدرت آنها نداشته باشد (هنری لطیفی پور، ١٣٨٣: ٧)."