چکیده:
یکی از انواع گرایشها در تفسیر قرآن تقریب است تقریب نزدیکی دیدگاه های مذاهب اسلامی براساس اصول و مشترکات به منظور ایجاد اخوت در دین است این مساله درجامعه اسلامی با توجه به ضرورت سیاسی - اجتماعی و لزوم وحدت ، از اهمیت ویژه ای برخوردار است در این میان مرحوم محمد جواد مغنیه با نگارش تفسیر الکاشف از معاصرین پیشگام تقریب در تفسیر قرآن است. صاحب الکاشف با بررسی آیات اختلافی بین شیعه واهل سنت با کمال احتیاط و دور نشدن از انصاف در تفسیر خود بیشتر به موارد اتفاقی و اشتراکات بین شیعه و اهل سنت پرداخته است و در موارد اختلاف از داوری و اثبات نظریه اختصاصی شیعه و بیان تطبیقات و مصادیق آیات که در روایات به آن اشاره شده است و حتی در برخی موارد از تبیین روشن خود آیه پرهیز کرده است آیات مورد اختلاف شیعه و هل سنت در حوزه های فقهی کلامی و اعقادی است و در این مقاله با روش کتابخانه ای تنها به بررسی تطبیقی آیات اعتقادی تطهیر ، اطاعت از اولی الامر ، ولایت تبلیغ، اکمال دین ، شفاعت ، اهل ذکر و استخلاف پرداخته شده است.
خلاصه ماشینی:
"(مغنیه ، ۱۴۲۴، ج ۶، ص ۳۵۷) تفاسیر شیعی مانند المیزان و مجمع البیان به اثبات این قول با توجه به روایات فراوان پرداخته اند که منظور از اهل بیت ، فقط پنج تن آل عبا هستند و شأن نزول این آیه را از منابع مختلف نقل کرده و علامه طباطبایی (ره ) نیز این روایات را بیش از هفتاد روایت برشمرده و با وجود این که ایشان از سیاق در تفسیر بسیار بهره میگیرد، در این آیه روایت را حاکم بر سیاق دانسته و معتقد است سیاق همیشه برای ما حجت نیست و روایات منکر این مطلب اند .
مرحوم مغنیه میگوید مفسران در این مطلب که امر مهمی وجود دارد که پیامبر ص مأمور به تبلیغ آن شده و از تبلیغ آن بیم و هراس دارد و اهمیت آن به قدری است که مساوی با تبلیغ کل رسالت است ، اتفاق نظر دارند، اما اختلاف آنان ، در تعیین آن أمر مهم است که در آیه تصریح نشده است و شیعه قائل است که در رابطه با علی ع است و خوف رسول الله هم از آن است که او را متهم کنند به این که پسر عمویش را آورده و تشکیک در نبوت او نمایند و شیعیان روایاتی هم به عنوان مؤید این احتمال می آورند، اما اهل سنت علاوه بر احتمال یادشده ، احتمالات دیگری را مطرح میکنند، مانند این که پیامبر اکرم ص در مورد بعضی از احکام متعلق به یهود سکوت کرده بود یا این که آیه در مورد ازدواج زینب بنت جحش با زید بوده و یا این که آیه در فضل علی ع نازل شده است و نه در خلافتش که فخر رازی و رشید رضا قائل به قول اخیرند ."
(
, 
, 
)
