چکیده:
منطقه آسیای مرکزی به دلیل سابقه ارتباطات فرهنگی و تمـدنی و اهمیـت ژئوپلیتیـک آن در سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران در سالهای پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، همواره مورد توجه اهداف دیپلماسی اقتصادی ایران بوده است . اکنون ٢٥ سال از استقلال کشورهای این منطقه در مرزهای شمالی ایران میگذرد. در حالی که طی این مدت وجه غالب رفتـار سیاسـت خارجی ایران در منطقه متاثر از گفتمان ژئوپلیتیک و دارای وجهی عمل گرایانه و منفعت محور بوده است ، دولت یازدهم نیز در چارچوب گفتمان اعتدالگرایـی بـا اقتـصادمحور اعـلام کـردن سیاسـت خارجی خود، توجه ویژهای را به گسترش روابط اقتصادی با جمهوریهای آسیای مرکـزی معطـوف داشته است . سوال اصلی مقاله این است که دستاوردهای دیپلماسـی اقتـصادی جمهـوری اسـلامی ایران در منطقه آسیای مرکزی در دوران پـس از اسـتقلال ایـن کـشورها چیـست و علـل و عوامـل اولویت یافتن دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی دولت یازدهم در این منطقه کـدام هـستند؟در پاسخ ، فرضیه اصلی تحقیق این است که هر چند سیاست عمل گرایی برگرفته از گفتمان ژئوپلیتیک ایران در آسیای مرکزی در دو دهه گذشته به گسترش نسبی روابط اقتصادی ایران با کشورهای این منطقه منجر شده است ، اما ماهیت تعامل گرا و توسعه محور گفتمان اعتدالگـرای دولـت یـازدهم و الزامات ناشی از اهداف سند چشم انداز و سیاست های کلی اقتـصاد مقـاومتی، باعـث اولویـت یـافتن دیپلماسی اقتصادی در سیاست خارجی دولت یازدهم در آسیای مرکزی شده است . این نوشـتار بـه دنبال آن است تا ضمن بررسی عملکرد دیپلماسی اقتصادی ایران در آسیای مرکزی در دوره پس از استقلال این کشورها، جایگاه و اهمیت دیپلماسی اقتصادی را در سیاست خارجی دولت یـازدهم در آســیای مرکــزی ارزیــابی و تحلیــل نمایــد. روش نگــارش ایــن مقالــه بــا توجــه بــه ماهیــت آن، توصیفی- تحلیلی است .
خلاصه ماشینی:
"بـا این حال انتظار می رود در دوره پساتحریم ایران بتوانـد روابـط اقتـصادی خـود را بـا کـشورهای منطقه بازبینی و راههای جدید توسعه تجارت را جستجو نماید چالش ها و موانع پیش روی همان گونه که در بررسی عملکرد دیپلماسی اقتصادی ایران در آسیای مرکزی ملاحظه شـد، دولت یازدهم نیز همانند دولت های قبل از خود برای پیشبرد سیاست خارجی مبتنـی بـر گفتمـان ژئوپلیتیک با محدودیت ها و موانعی رو به رو است که با وجود کوشش های فراوان مانع از دسـتیابی ایران به جایگاه مطلوب و مورد نظر خود به ویژه در عرصه مناسبات اقتصادی در این منطقـه شـده است .
گفتمـانی کـه از سـوی همـه دولـت هـای حـاکم بـر ایـران در دوران اسـتقلال جمهوری ها از جمله در چارچوب گفتمان اعتدال گرایی دولت یازدهم دنبال گردیده و بر پایـه آن ، ایران در صـدد برآمـده تـا بـا توجـه بـه موقعیـت برجـسته جغرافیـایی ، توانمنـدی هـا و زیرساخت های فنی و اقتصادی و تجربیات فراوان در زمینه خدمات فنـی و مهندسـی ، ضـمن توجه به بازار مصرف بزرگ منطقه برای تولیدات خود به محور ترانزیـت کـالا و منـابع انـرژی آسیای مرکزی به بازارهای جهانی تبدیل شود."
(
, 
, 
)
