بررسی رابطۀ خطای قیمت‌گذاری و سازوکارهای معاملاتی در بورس تهران مقاله

معاملۀ سهام می‌تواند از طریق دو سازوکار حراج و معاملات پیوسته انجام شود. در بسیاری از بازارها از جمله بورس تهران، ابتدای بازار از سازوکار حراج و طی روز از معاملات پیوسته استفاده می‌شود. به‌علاوه، در برخی بازارها به‌منظور بهبود نقدشوندگی برای سهام کوچک و غیرنقدشونده، به‌ جای استفاده از سازوکار معاملات پیوسته، از حراج‌های مکرر طی روز استفاده می‌شود. در این پژوهش، به‎کمک داده‌های بورس تهران و معرفی معیاری برای اندازه‌گیری خطای قیمتی، به مقایسۀ خطای قیمتی در ابتدای بازار که مبتنی بر سازوکار حراج است و انتهای بازار که مبتنی بر سازوکار معاملات پیوسته است، پرداخته می‎شود. نتایج این پژوهش نشان می‎دهد خطای قیمتی در ابتدای بازار بیشتر از انتهای بازار است. در ادامه، عوامل مؤثر بر بیشتربودن خطای قیمتی در ابتدای بازار بررسی شده و نشان داده می‎شود سازوکار حراج بر خطای قیمتی تأثیر منفی ندارد و این خطا از زیاد بودن حجم معاملات در ابتدای بازار و کم‎کشش‎بودن منحنی تقاضای سهام نشئت می‎گیرد.

We study the effect of trading mechanisms of call auctions and continuous trading on pricing errors using data from Tehran Stock Exchange. Consistent with findings from New York Stock Exchange (Amihud and Mendelson، 1987، Stoll and Whaley، 1990)، we find that pricing errors are larger at market open (which uses call auction) than market close (which is continuous trading). We investigate competing explanations for our empirical finding، and find evidence consistent with Brock and Kleidon (1992) argument that larger pricing errors at market open stem from information accumulation and lack of trading overnight، combined with inelastic demand curve for stocks.

در گام اول ، ابتدا خطای قیمتی را اندازه گیری کرده و بررسی می کنیم که آیا مشابه آمیهـود و مندلسون (١٩٨٧) و استول و ویلی (١٩٩٠)، در بورس تهران نیز قیمت ابتـدای بـازار، نسـبت بـه آخرین قیمت خطای بیشتری دارد؟ براساس یافته های ایـن پـژوهش ، در بـورس تهـران مشـابه بورس نیویورک ، نسبت واریانس یا خطای قیمتی ابتدا به انتهای بازار بزرگ تر از ١ است . Match بر اساس نتایج این پژوهش ، از میان فرضیه های مطرح شده برای بالاتربودن واریانس ابتـدای بازار، تئوری براک و کلایدون (١٩٩٢) که دلیل خطای قیمتی بیشتر در معاملات حـراج را حجـم زیادتر معاملات و انباشت سفارش ها در ابتدای بازار می دانند، تأیید می شود. آنها این یافته را این طور تفسیر کردند کـه خطـای قیمتی در آغاز بازار بزرگ تر از خطای قیمتی در انتهای بازار است و سه دلیـل احتمـالی بـرای آن پیشنهاد دادند: یک ) همان طور که گفته شد ممکن است دلیل خطای قیمتی بیشتر در آغاز بـازار، استفاده از سازوکار حراج باشد و در باقی زمان های روز (ازجمله پایـان روز) کـه قیمـت از طریـق سازوکار معاملات پیوسته تعیین می شود، خطای قیمتی کمتر شود. فارستر و جورج (١٩٩٥) این دو فرضیة رقیـب را با استفاده از داده های سهام بورس نیویورک که به صورت هم زمان در سایر بورس ها نیز معامله می شوند، بررسی کرد و فرضیة براک و کلایدون (١٩٩٢) را به اثبات رساند، به این معنا که هرچه حجم معاملات در ابتدای بازار زیادتر باشد، خطای قیمتی بیشتر است . Journal of Banking & Finance, 14(2), 423-440. The Effects of Trading Methods on Volatility and Liquidity: Evidence from the Taiwan Stock Exchange. Journal of Business Finance & Accounting, 26(1-2), 137– 170.