چکیده:
فناوری اطلاعات روز به روز در حال تکامل و پیشرفت بوده و تا لایه های پایین و جزئی جوامـع بشـری نفـوذ پیدا کرده است . فضای سایبری زائیدة این فناوری است . فضایی که با دارا بودن ویژگی های منحصـر بـه فـرد، می تواند بسترساز جرایم خاص و پیچیده ای همانند جرایم علیه تمامیت و صحت داده ها باشد. لـذا باتوجـه بـه ساختارهای پیچیدة این نوع جرایم ، اغلب حقـوق دانـان و نهادهـای مبـارزه کننـده بـا جـرم ، درصـدد بررسـی وضعیت شکلی و ماهوی این جرایم بوده تا براساس معیارهای به دست آمده ، اقدامات سازنده ای را در سیستم جرم انگاری این نوع جرایم داشته باشند. تحقیق حاضر با هدف بررسی چالش های حقوقی جرایم سـایبری در نظام حقوق بین الملل و ایران انجام شده است . این پژوهش به روش علمی - مروری انجام شده و با گردآوری اطلاعات مورد نیاز، ضمن تشریح مبانی نظری پیرامون فضا و جرایم سایبری ؛ اقدامات حقوقی ماهوی و شکلی انجام شده در خصوص جرایم سایبری در نظام حقوق بین الملل و ایران مورد تحلیل قـرار داده و در ادامـه ، در یافته های خود بر این امر صحه می گذارد که با چالش های فراگیر و عمیقی همچون تعارض قوانین و دادگاه ها مواجه است که در نتیجه با لحاظ کردن شرایط همگون حقوقی با سایر کشورها و همکاری بین المللی می توان این چالش ها را به صورت نسبی مرتفع کرد.
خلاصه ماشینی:
"به خصوص که جـرایم نسل سوم رایانه در محیط مجازی ٢ به وقوع می پیوندد و اغلب این محـیط در فضـای شبکه های بین المللی موجود در جهان از جمله اینترنت وجود داشته و هر گونه فعـل و انفعالی در داده ها و اطلاعات می تواند نوید وقوع یک جرم را بدهد که در مـواردی قابل تطبیق با جرایم کلاسیک و سنتی نبوده و به جهاتی جرایم بی سابقه و نوظهـور هستند و در هر صورت ، کمتر می توان عناصر سه گانه وقوع جـرم را از لحـاظ حقـوق کیفری در این گونه جرایم پیدا کرد و از طرفی ابعاد بین المللی این نوع جرایم موجب شده تا افراد مختلف از جمله جرم شناسان ، حقوق دانان و متخصصان رایانه به مطالعه و بررسی همه جانبة این پدیده روی آوردند؛ چرا که تدوین قوانین و اجرای مجازات با توجه به فراملی بودن ماهیت جـرایم سـایبری بـه مسـئله ای پیچیـده تبـدیل شـده است (باستانی ،١٣٨٦: ١٤).
حال باتوجه به موارد فوق ، نتیجة مطالعات صورت گرفته از طرف دفتر مقابله با جرم و مواد مخدر سـازمان ملـل در دو حـوزة اسـتفاده از حاکمیـت قضـایی و اسـتفاده از رسیدگی قضایی مبتنی بر ملیت به شرح زیر مورد تجزیه قرار می گیرد: - استفاده از حاکمیت قضایی الف )اسناد بین المللی و منطقه ای : تمامی اسناد بین المللی و منطقه ای جرایم سایبری ______________________________________________________ 1 sabotage 2- Ubiquity 3- Council of Europe - Cybercrime که در بر دارندة یک ماده قـانون قضـایی هسـتند، اصـل حاکمیـت مـرزی را محتـرم می شمارند، یعنی از کشورها می خواهند که قضاوت ها را در مورد هر عملی که مطـابق با آن سند، جرم تعیین شده است و در داخل مرزهای هر کشور ارتکاب شـده اسـت ، استعمال کنند."