چکیده:
هنر کتاب آرایی در قالب تولید نسخ خطی و در ادامه آن کتب چاپ سنگی از موضوعات قابل بررسی و توجه است.
احساس نیاز بیشتر به مجلدات بیشتری از کتب تالیفی در دوره قاجار، تولید کتاب از مرحله نسخه نویسی به مرحله چاپ در نسخه های انبوه قدم گذاشت. در این میان نژلروش چاپ سنگی به دلیل سهولت در ارائه خط و آثار هنری، بر روش های پیشین ترجیح داده شد و اهمیت فراوان یافت. هنرمندان این دوره موضوعات اجتماعی، مذهبی، تاریخی و ... پیرامون خود را با روش چاپ سنگی به راحتی در اختیار علاقه مندان قرار می دادند.
کتابخانه مرکزی تبریز یکی از مراکز نگهداری نسخ خطی نفیس و کتب چاپ سنگی است که گنجینه ارزشمند هنری را در خود جای داده است. مطالعه حاضر به بررسی معرفی کتب چاپ سنگی موجود در کتابخانه مرکزی تبریز پرداخته است. در این تحقیق از میان انبوه کتب چاپ سنگی موجود، سه نمونه با توجه به اهمیت موضوعی و کیفیت تصاویر با موضوعات ادبی، مذهبی، تاریخی انتخاب و بررسی شده است.
یافته های تحقیق حاکی از آن است که سه کتاب آثار عجم، کلیات جودی و هزاردستان مورد بررسی، دارای تصاویر زیبا با عناصر زیبایی شناسی و بصری فراوانی است. توجه به موضوعات مختلف اجتماعی، مذهبی، تاریخی از جمله ویژگی های مفهومی این کتب است که در کنار ویژگی های زیبایی شناسی آن از جمله ترکیب بندی، بعدنمایی و ... دیده می شود.
اهداف مقاله:
1. دستیابی به ویژگی های بصری کتب چاپ سنگی نفیس موجود در کتابخانه مرکزی تبریز.
2. شناخت موضوعی کتب چاپ سنگی موجود در کتابخانه مرکزی تبریز.
سوالات مقاله:
ویژگی های بصری کتب چاپ سنگی نفیس کتابخانه مرکزی تبریز چیست؟
مفاهیم و موضوعات به کار رفته در کتب چاپ سنگی مصور کتابخانه مرکزی تبریز کدام است؟