چکیده:
بررسی رابطه بین نرخ ارز و سطح عمومی قیمت های داخلی که در ادبیات مالیه بین الملل به معروف شده، در دهه های اخیر یکی از موضوعات مهم و اساسی در « گذار نرخ ارز » تحلیل درصد تغییر قیمت » حوزه مطالعات اقتصاد بین الملل بوده است. گذار نرخ ارز به صورت داخلی کالاهای وارداتی به ازاء یک درصد تغییر نرخ ارز بین کشورهای واردکننده و تعریف می شود. پژوهش حاضر آثار شوک های مثبت و منفی نرخ ارز را بر نرخ « صادرکننده تورم و دسته ای از سایر متغیرهای کلان اقتصادی ایران، طی دوره زمانی ۱۳۳۹ تا ۱۳۹۲ ، و
در چارچوب یک الگوی خودرگرسیون برداری مورد بررسی قرار می دهد. نتایج پژوهش حاکی از آن است که واکنش متغیر نرخ تورم به شوک مثبت نرخ ارز (کاهش ارزش پول ملی و افزایش نرخ ارز) به مراتب بیشتر از شوک منفی (افزایش ارزش پول ملی و کاهش نرخ ارز) می باشد. به عبارت دیگر می توان گفت که درجه گذار نرخ ارز در مواقع بروز شوک مثبت ارزی بیشتر (کامل تر) است. همچنین نتایج تجزیه واریانس متغیر نرخ تورم نیز بیانگر آن است که حساسیت نرخ تورم در ایران به افزایش نرخ ارز و (کاهش ارزش ریال)، به مراتب بیشتر از کاهش آن (تقویت ارزش ریال) است. بر این اساس میانگین توضیح دهندگی تورم توسط شوک مثبت ارزی در ادوار مختلف ۴٫۱ درصد و از طریق شوک منفی ارزی ۱٫۸ درصد است.
خلاصه ماشینی:
از نظر نويسندگان اين مقاله و بسياري از کارشناسان ديگر، تغيير و تحولات به وجود آمده در حوزه ارزي کشور در دو سال ابتدايي دهه ۹۰ خورشيدي ، که بيشترين تأثير خود را در افزايش کم سابقه سطح عمومي قيمت ها متبلور نمود، در درجه نخست ريشه در عدم تعيين نرخ واقعي نرخ ارز در حدود يک دهه قبل از آن داشته ؛ و پس از آن نيز تشديد تحريم هاي مالي و اقتصادي که عمدتا در حوزه فروش نفت و محدود نمودن فعاليت هاي برون مرزي بانک مرکزي بوده است ، همچنين برخي سؤمديريت ها در عرصه مديريت ارزي ، نقش بسيار مهمي در بروز نوسانات و شوک هاي ارزي قابل توجه در اقتصاد ايران داشته است .
پس از آن در بخش سوم به بررسي مدل سازي گذار نرخ ارز در ادبيات تجربي پرداخته و در بخش چهارم سعي مي شود تا در يک بررسي تجربي و با ارائه يک الگوي خود رگرسيون برداري ، اثر بروز يک شوک ارزي و نحوه اثرگذاري آن را بر ساير متغيرهاي اقتصاد کلان با تأکيد بر ارزيابي اثر اين شوک ها بر سطح عمومي قيمت هاي داخلي مورد تجزيه و تحليل قرار گيرد.
توابع واکنش آني متغيرهاي کلان اقتصادي در پاسخ به شوک هاي مثبت و منفي نرخ ارز همانگونه که در بخش سمت چپ و بالا نمودار شماره ۱ ديده مي شود در هنگام بروز يک شوک مثبت ارزي (کاهش ارزش پول ملي و افزايش نرخ ارز) متغير رشد اقتصادي به شدت دچار کاهش شده به نحوي که تا پايان دوره هفتم نيز مقدار آن منفي باقي خواهد ماند.
(
, 
, 
)
