چکیده:
ناپایداری و مخاطره آمیز بودن شرایط تولید در کشاورزی سبب شده است که تولید این بخش به عنوان فعالیتی توام با ریسک تلقی شود. از این رو استفاده ی مناسب از نهاده های تولید و به کارگیری ابزاری دقیق و موثر برای حمایت و تامین امنیت اقتصادی جمعیت فعال در بخش کشاورزی و افزایش قدرت تولید و بالا بردن سطح زندگی آنان مثمر ثمر خواهد بود. در این راستا بیمه محصولات کشاورزی می تواند یکی از این ابزارهای موثر به حساب آید. از این رو، در مطالعه حاضر تاثیر نهاده های تولید و بیمه بر عدالت درآمدی کشاورزان گندمکار شهرستان دزفول ارزیابی شد. داده های مورد نیاز این مطالعه، با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی طبقه بندی شده، از370 کشاورز گندمکار بیمه شده و بیمه نشده مناطق مختلف شهرستان دزفول در سال 1392 جمع آوری شد. نتایج حاصل از این مطالعه نشان می دهد که روند توزیع درآمدی کشاورزان گندمکار روند نابرابری است، به طوری که در بین عوامل موثر در تولید، سطح زیر کشت بیشترین سهم و بیمه کمترین سهم را در ایجاد نابرابری دارد. در همین راستا می توان نتیجه گرفت، بیمه قادر است توزیع درآمدی کشاورزان گندمکار را بهبود بخشد. از سوی دیگر در این بررسی مشاهده می شود که سهم اقلیم مناطق مختلف شهرستان در نابرابری درآمدی بیشتر از سهم بیمه است و همچنین سهم اقلیم در نابرابری درآمدی کشاورزان بیمه نشده بیشتر از کشاورزان بیمه شده است. در پایان با توجه به یافته های مطالعه، پیشنهادهایی ارائه شده است.
خلاصه ماشینی:
جدول (١) نتایج برآورد تابع تولید کاب داگلاس در مناطق مختلف شهرستان دزفول متغیر ضریب آماره ی t ضریب ثابت 0/322 2/049* سطح زیر کشت 2/017 44/29* ماشین آلات 0/005 0/279 بذر مصرفی 0/006 -0/25 کود فسفاته 0/118 5/043 * کود نیتراته 0/021 2/154 کود پتاسه 0/088 1/593 دور آبیاری 0/249 8/833* نیروی کار 0/004 0/421 سم علف کش 0/037 4/754* سم حشره کش 0/007 -0/520 کود حیوانی -0/02 -1/786* نوع اقلیم 0/099 3/688* بیمه 0/016 0/433 * معنادار در سطح یک درصد منبع : یافته های تحقیق در نتایج جدول (٢) مشاهده میشود که در بین نهاده های به کار گرفته شده در تولید گندم آبی در شهرستان دزفول ، سهم سطح زیر کشت به میزان (٢/٢٧) در ایجاد نابرابری درآمدی کشاورزان بیشتر از سایر نهاده هاست .
جدول (٢) سهم هریک از عوامل در نابرابری درآمدی کشاورزان گندمکار متغیرها سهم سطح زیر کشت 2/27 ماشین آلات 0/0043 بذر مصرفی 0/0023 کود فسفاته 0/0350 کود نیتراته 0/0029 کود پتاسه 0/0086 دور آبیاری 0/074 نیروی کار 0/0012 سم علف کش 0/025 سم حشره کش 0/0036 کود حیوانی 0/0063 نوع اقلیم 0/024 بیمه 0/0008 سایر عوامل 0/2509 منبع : یافته های تحقیق نتایج داده های جدول (٣) نشان می دهد که افزایش یک درصدی در متغیرهای سطح زیر کشت ، تعداد ساعت استفاده از ماشین آلات ، دور آبیاری، کود حیوانی و نوع اقلیم بر روی تغییرات تولید کشاورزان بیمه شده نسبت به کشاورزان بیمه نشده تاثیر بیشتری دارد.