چکیده:
آیا در عالم واقع لازم است مجموعه آموزه های اخلاقی اسلام دربردارنده عناصر ضروری برای ایجاد یک نظام اخلاقی باشند؟ آیا ضرورتی اقتضا می کند که این عناصر از ساختاری منطقی و منظم برخوردار باشند؟ آیا مجموعه آنچه در منابع اولیه و ثانویه اخلاق اسلامی وجود دارد، اثباتا از چنین جامعیت و ساختار منظمی
برخوردار است؟ در صورتی که وضعیت فعلی چنین نباشد آیا می توان به این امر دست یافت؟ در خصوص همه این پرسش ها، صریحا، تلویحا و یا عملا اما و اگرهایی وجود دارد. نویسنده اما، با کسانی ه معقیده است که پاسخ همه این پرسش ها را مثبت می دانند. این نوشتار که ماهیت فرااخلاقی دارد، مقدمه ای
است در باب تبیین این ادعا.
خلاصه ماشینی:
"چیستی و چرایی نظام اخلاقی اسلام * احمد دیلمی چکیده آیا در عالم واقع لازم است مجموعۀ آموزه های اخلاقی اسلام دربردارندٔە عناصـر ضروری برای ایجاد یک نظام اخلاقی باشند؟ آیا ضرورتی اقتضا می کند که ایـن عناصر از ساختاری منطقی و منظم برخوردار باشند؟ آیا مجموعۀ آنچـه در منـابع اولیه و ثانویۀ اخلاق اسلامی وجود دارد، اثباتا از چنین جامعیت و ساختار منظمـی برخوردار است ؟ در صورتی که وضعیت فعلی چنین نباشد آیا می توان به این امـر دست یافت ؟ در خصوص همۀ این پرسش ها، صریحا، تلویحـا و یـا عمـلا امـا و اگرهایی وجود دارد.
آیـا هـیچ دلیـل عقلی ، عقلایی یا کلامی ای وجود دارد که اثبات کند در مرحلۀ ثبـوت مجموعـۀ دانـش اخلاقـی اسلام نظم غایتمند یا علی و معلولی دارد؟ اگـر چنـین دلایلـی وجـود دارد، مفـاد آنهـا چیسـت ؟ همچنین ، در صورت مثبت بودن پاسخ این پرسش ، آیا در مرحلۀ اثبات انسان قادر به کشـف ایـن نظام مندی خواهد بود، به طوری که بتوان به کارکردهای پیش گفته از نظـم و سـاختار کـه مـورد شناسایی قرار گرفته ، دست یافت ؟ در بحث از چرایی نظام اخلاقی اسلام به این پرسش ها پاسـخ داده می شود.
ج. چیستی نظام اخلاقی اسلام به طور منطقی جهت تبیین چیستی نظام حاکم بر اخلاق اسلامی دست کـم لازم اسـت در ابتـدا فهرستی توصیفی از انواع عناصر و مؤلفه هایی که در شکل گیری این ساختار و نظام ایفای نقـش می کنند، ارائه گردد؛ سپس گزارشی از عناصر طبقه بندی شده ای که عموما در ساختار علوم انسانی هنجاری وجود دارد، بیان شود؛ همچنین نگاهی بـه عمـده ترین نظام هـا و سـاخت های اخلاقـی موجود در مغرب زمین و در بین عالمان مشهور اخلاق اسلامی صـورت گیـرد."