چکیده:
گروه تکفیری تروریستی داعش از ابتدای ظهورش در منطقه شامات شامل سوریه و عراق، ولایت خراسان (افغانستان و بخش هایی از آسیای مرکزی) را به عنوان قلمرو خود مطرح ساخت و از این طریق موجودیت و هویت خود را تحت همین عنوان مطرح کرد. نخستین مسئله ای که در رابطه با حضور داعش در منطقه ولایت خراسان به ویژه آسیای مرکزی که نقطه تمرکز پژوهش حاضر بر آن است، به ذهن متبادر میشود این است که زمینه های اصلی و بسترهای شکل گیری حضور و نفوذ داعش در این منطقه چیست؟ فرضیه مقاله آن است که ساختار سیاسی اقتدارگرا و سکولار، رویکرد و اقدامات نادرست دولتهای منطقه در برابر جرایان افراط گرایی، گروههای بنیادگرای افراطی در منطقه، بافت اجتماعی شکننده و پیچیده کشورهای آسیای مرکزی، کانون های جغرافیایی بحران زا در منطقه چون دره فرغانه و افغانستان و نیز حضور اتباع کشورهای منطقه در ترکیب مبارزات داعش از مهمترین عواملی است که می تواند به شکل گیری داعش در این منطقه بیانجامد. مقاله از روش توصیفی تحلیلی و شیوه جمع آوری اسناد از منابع معتبر کتابخانهای بهره گرفته است
خلاصه ماشینی:
نخستین پرسشی که در خصوص حضور داعش در آسیای مرکزی به ذهن متبادر می شود، این است که زمینه های اصلی و بسترهای شکل گیری حضور و نفوذ داعش در این منطقه چیست ؟ فرضیه مقاله آن است که ساختار سیاسی اقتدارگرا و سکولار، رویکرد و اقدامات نادرست دولت های منطقه در برابر جریان افراط گرایی ، گروه های بنیادگرای افراطی در منطقه ، بافت اجتماعی شکننده و پیچیده کشورهای آسیای مرکزی ، کانون های جغرافیایی بحران زا در منطقه چون دره فرغانه و افغانستان و نیز حضور اتباع کشورهای منطقه در ترکیب مبارزات داعش از مهم ترین عواملی است که می تواند به شکل گیری داعش در این منطقه بینجامد.
در موقعیت کنونی و با توجه به تحولات جدید در غرب آسیا و ظهور و شکل گیری داعش در این منطقه ، دولت های آسیای مرکزی از ترس نفوذ جریان داعش در کشورهای خود به جای آگاهی دادن به مردم همچنان سیاست های دین ستیزانه خود را در قبال اسلام و فعالیت -های اسلامی حفظ و حتی تشدید کرده اند که تاجیکستان و ازبکستان در بین کشورهای منطقه در صدر این موضوع قرار دارند.
از ترکیب شبه نظامیان آسیای مرکزی در عراق و سوریه گروه های تروریستی نظیر «جنت عاشقلری » و «گردان امام بخاری » تشکیل شده است که در این گروه ها اساسا ازبک تباران قرقیزستان ، ازبکستان و تاجیکستان قرار دارند و تاجیک ها، قرقیزها و قزاق ها عمدتا وابسته به اتحاد جهاد اسلامی هستند که مقر آن در شهر «ادلب » است .