چکیده:
انسانها از آغاز کوشیدهاند تا تصویری از زیستگاه خود در ذهن و سپس بر روی اشیائی چون سنگ, خشت, پوست درختان و حیوانات و سرانجام کاغذ ترسیم کنند. با گذشت زمان, نقشهها کاربردهای متفاوتی یافتند که بسیار فراتر از تعیین موقعیت زیستگاه اجتماعی انسانها بود. تعیین قلمروهای سیاسی, ترسیم جزئیترین عوارض و اشکال سطح زمین در قالب نقشههای توپوگرافی, زمینشناسی, تکتونیک, خاکشناسی و پوشش گیاهی, هواشناسی و دریانوردی, نقشههای گوناگون جمعیتی, شهری و دهها نوع نقشه دیگر, همگی بیانگر کاربردهای مختلفی هستند که نقشهها در زندگی انسان دارند. البته, نقشهها در لشکرکشیها نیز اهمیت بسیار حیاتی دارند که انکارناپذیر است. با این حال, این کاربرد نقشه نیز مورد نظر ما نیست. آنچه که در این مقاله میخواهیم بدان بپردازیم چگونگی استفاده از نقشهها و سپس, تصاویر ماهوارهای در عملیات روانی و تبلیغات است. عملیات روانی یکی از شیوههای نوینی است که به لطف پیشرفت دانش و فناوری, درصدد غلبه بر حریف بدون درگیری فیزیکی است. پیشرفت روزافزون علوم رایانههای و سامانههای سنجش از راهدور, همراه با یافتههای جدید روانشناسان در زمینه تاثیر رنگها بر ادراک, سبب شد تا کارشناسان عملیات روانی بهطور گستردهای از این علوم برای دستیابی به اهداف خود استفاده کنند. مقاله حاضر, به بررسی عملکرد قدرتهای بزرگ در استفاده از نقشهها و دادههای ماهوارهای در طول جنگ سرد و نیز سالهای اخیر در عملیات روانی میپردازد.
خلاصه ماشینی:
عملیات روانی, نقشه, تصاویر ماهوارهای, ایالات متحده, عراق, ایران مقدمه گر چه در تعریف نقشه و تصاویر ماهوارهای همواره میگوییم: نقشه, نمایش تمام یا بخشی از عوارض سطح زمین است که به مقیاس معینی کوچک شده؛ و تصویر ماهوارهای نیز, تصویری است رقومی, که بدون تماس فیزیکی با اجسام و به وسیله ماهواره تهیه شده است؛ اما, در واقع, نقشه مدلی است که ارتباط برخی پدیدههای طبیعی جهان واقعی را با انسانها نشان میدهد و حاوی معانی طبیعی و روانشناختی گوناگونی است که به وسیله نقشهخوان یا کاربر نقشه, رمزگشایی میشود.
پرسشی که در اینجا مطرح میشود این است که آیا میتوان با استفاده از نقشهها و تصاویر ماهوارهای بر روی مخاطبان تأثیر گذاشت؟ آیا شواهدی وجود دارد که ثابت کند تاکنون چنین اقدامی صورت گرفته است؟ در این صورت, چه راههایی را میتوان برای مقابله با چنین عملیاتهایی پیشنهاد کرد؟ پیشینه تحقیق یکی از بهترین کارهای انجامگرفته در مورد موضوع تحقیق, کتاب تبلیغات و جنگ روانی است که دانشگاه امام حسین (ع) آن را به طبع رسانده است.
فرضیات فرضیاتی که تحقیق حاضر بر آنها مبتنی است عبارتند از: 1- مزایای نقشهها و تصاویر ماهوارهای, همراه با اثربخشی روانشناختی رنگها, توانایی شگفتانگیزی به این تصاویر میدهد که میتوان در عملیات روانی از آنها بهره جست.
این رنگ با وجود آنکه یک رنگ گرم بهشمار میرود اما، همواره خشم آدمی را موجب میشود و در طراحی نقشه, میتوان برای بیان تهدیدآمیز بودن یک کشور از آن استفاده کرد.