چکیده:
در طول تاریخ و دربین جوامع انسانی مساله تعلیم و تعلم همواره مورد توجه بوده و ملازمت و پیوستگی معلم ومتعلم در امر تعلیم موجب پدید آمدن حقوقی فی مابین شده است . امروزه در جوامع دانشگاهی رعایت حقوق متقابل استاد و دانشجو و کرامت بین آنان از منظر اخلاق اسلامی قدری فاصله گرفته. از آنجا که ارتباط معنوی استاد و دانشجو در تعلیم وتعلم اهمیت فراوانی دارد ، در دین مبین اسلام منابع غنی برای معرفی این رابطه معنوی که از آن به حق معلم وحق متعلم یاد شده ، موجود است .لذا هدف ازاین پژوهش توجه مجدد به این حقوق از منظر دین بخصوص از منبع ناب رساله حقوق امام سجاد(ع) بوده است.روش مقاله زیر مرور منابع مورد بررسی در این خصوص و تحلیل آنها بوده است.امام سجاد (ع) اشاره ظریف اندیشانه ائی به لزوم کرامت استاد و متعلم به شکل متقابل داشته اند.به امید آنکه با یادآوری این حقوق و معرفی آن به همکاران و دانشجویان گرامی بار دیگر شاهد توجه بیشتر به این حقوق و معنوی تر شدن فضای معنوی تعلیم و تعلم باشیم.
خلاصه ماشینی:
"«اما حق جاهل برعالم یا متعلم برمعلم آنست که بداند خداوند متعال اورا امام و راهنما قرار داده است به جهت علمی که به او عطا نموده است وکلید خزانه حکمت را به دست او داده است ؛ پس اگر با آنها که نمی دانند احسان و نیکی نمود و از علمی کـه خداونـد بـه او عطـا نمـوده بـا مهربانی به آنها آموخت و در نصیحت و راهنمائی آنان بـا صبر و حوصلـه قدم برداشـت ؛ و بـرای نجات جامعه از جهـل و نادانی ؛از خزانه ء علمی که خدا در اختیار او گزاشـته اسـت انفـاق کـرد ؛ ایـن عالم ومعلم هدایت شده و هدایت گر است و از روی اعتقاد و ایمان ؛ خدمتکار جامعه انسانی است اما اگر از آنچه می داند انفاق نکند و علم خود را از دیگران دریـغ بـدارد ؛ خیانتکـار بـوده و نسبت به خلق خداوند ظالم محسوب می گردد» امام سجاد ( ع ) در این بیان می فرمایند : واماحق آنان کـه درعلـم دانـش آموزتوانـد،این است که بدانی خدای عزوجل باعلمی که به توداده وگنجینه هایی که برتوگشـوده ،تورا سرپرسـت آنان کرده است ."