نشانه های توجه به ارگونومی در اشیای کهن ایران؛ نمونه پژوهش: ظروف خانگی قرون اولیه اسلامی تا قرن پنجم هجری مقاله

در طراحی محصولات، عوامل تاثیرگذار زیادی وجود دارند و محصولات مختلف مراحل طراحی خاصی را نیاز دارند، که در درجه اول، نیازمند آگاهی از فرهنگ و خواسته های جامعه هدف است. اشیا و لوازمی که مردم در زندگی روزمره استفاده میکنند اهمیت خاصی در تحقیق در زندگی و فرهنگ ایشان داراست و از بررسی آن ها میتوان به رفتار و اعتقادات مردم دست یافت. ارگونومی از جمله از علومی است که یکی از وجوه اصلی آن راحتی استفاده گر در برخورد با اشیا و محصولات است. در این مقاله مشاهده میشود که در حالیکه این علم از جمله علوم جدید است، با این حال نشانههایی از آن را میتوان در طراحی اشیای خانگی ایران کهن یافت. در این مقاله تلاش شده است بهطراحی اشیای خانگی دوران اولیه اسلامی ایران از منظر گشتالت و رعایت فاکتورهای انسانی پرداخته شود. بهعبارت دیگر، هدف اصلی در این مقاله، بررسی نشانههای علم ارگونومی در عنصر ماکرو و میکرو استفاده شده در طراحی اشیای خانگی این دوران است. جهت نیل به این مقصود، ابتدا تعریفهای مرتبط در مورد ارگونومی و وجوه آن بیان میشود. سپس، با معرفی اشیای خانگی قرون اولیه هجری ایران در جداولی، نشانه های ارگونومی در ساختار آن ها نشان داده میشود.

"در این مقاله مشاهده می‌شود که در حالی‌که این علم از جمله علوم جدید است، با این حال نشانه‌هایی از آن را می‌توان در طراحی اشیای خانگی ایران کهن یافت. به‌عبارت دیگر، هدف اصلی در این مقاله، بررسی نشانه‌های علم ارگونومی در عنصر ماکرو و میکرو استفاده شده در طراحی اشیای خانگی این دوران است. هدف اصلی در این مقاله، بررسی نشانه‌های علم ارگونومی در عنصر ماکرو و میکرو استفاده شده در طراحی اشیای خانگی این دوران است. در این حین استانداردهای کاری با توجه به طراحی استاندارد ابزار و وسایل مورد استفاده کاربر و استانداردسازی محیط کار، گام مهمی در پیشبرد اهداف سازمان است که با استفاده از دانش ارگونومی و تجارب علمی، طراحی سیستم‌های کار نیازهای انسانی را برآورده خواهد ساخت. در این مقاله مشاهده می‌شود در حالی‌که این علم از جمله علوم جدید است، با این حال نشانه‌هایی از آن را می‌توان در طراحی اشیای خانگی ایران کهن یافت که علاوه بر بهبود کاربرد، در ارتقای فرهنگی محصول نیز نقش داشته است. از جمله مواردی که می‌توان در توجه به ارگونومی در چنگش آسانتر اشیا در اشیای این دوران مشاهده کرد، موارد زیر قابل توجه هستند: کاسه‌ها: زایده بالای دسته جهت چنگش آسان در برخی موارد و بافت‌دار کردن سطح بیرونی با نقوش معنی‌دار بشقاب‌ها: با عمق مناسب جهت نگه‌داری غذاهای مایع و نقش‌پردازی‌های معنی‌دار پارچ و صراحی‌ها: در صراحی‌های گردن باریک، گردن دارای حلقه‌های افزوده جهت چنگش آسان و در پارچ‌های دسته‌دار، زایده بالای دسته جام و لیوان‌ها: پایه جهت ایستایی بهتر- دستگیره برای چنگش با انگشت در برخی موارد–بافت‌دار کردن سطح بیرونی جهت عدم لیزخوردن از دست."