چکیده:
پژوهش حاضر به دنبال بررسی انگیزه های مخاطبان تهرانی در استفاده از مجموعه های طنز «نقطه سرخط » و «قهوه تلخ » و عوامل اجتماعی موثر بر آن می باشد. در این تحقیق از نظریه استفاده و رضامندی با رویکرد جامعه شناسانه ، استفاده شده است . بنا به ضرورت، از روش پیمایشی با تکنیک مصاحبه حضوری استفاده شد. حجم نمونه این تحقیق را ..٥ نفر از افراد ۱٥ سال به بالای ساکن شهر تهران که بیننده تمام قسمت ها یا بیش از نیمی از قسمت های مجموعه های «قهوه تلخ » یا «نقطه سرخط » بوده اند، تشکیل می دهند. تحلیل عاملی انجام شده بر ۱٥ نوع انگیزه یا دلیل برای استفاده از این مجموعه ها به شناسایی ٤ عامل منجر شد. نتایج تحقیق نشان می دهد که از میان انگیزه های مورد بررسی در این تحقیق ، مهم ترین انگیزه مخاطبان تهرانی در استفاده از مجموعه های طنز «قهوه تلخ » و «نقطه سرخط »، انگیزه «کنجکاوی » می باشد. مطابق مفهوم پردازی بلاملر، میان عوامل تسهیل کننده مصرف رسانه ای و شدت انگیزه «تسهیل تعاملات اجتماعی» در میان مخاطبان مجموعه های «قهوه تلخ » و «نقطه سرخط » رابطه معنادار وجود دارد. برخلاف نظریه بلاملر، در هیچ کدام از دو مجموعه مورد بررسی، میان عوامل جبران کننده و انگیزه «فرار از واقعیات زندگی روزمره» ارتباط معناداری وجود ندارد و با سایر انگیزه های استفاده از مجموعه های طنز نیز رابطه معنادار و معکوس وجود دارد. نتایج پژوهش در مورد تاثیر متغیرهای زمینه ای نشان می دهد که این متغیرها نیز برخلاف نظریه بلاملر تاثیر چندانی در تبیین نوع و شدت انگیزه های استفاده از مجموعه های طنز مورد مطالعه ندارند.
خلاصه ماشینی:
بنابراین ، در این پژوهش برای دستیابی به این هدف، مخاطبان مجموعه طنز «نقط ه سر خط » با کارگردانی سعید آقاخانی که از ۲۹ بهمن ١٣۹٠ در ۲٥ قسمت ، هر شب به استثنا پنجشنبه شب ها، از شبکه سوم سیما پخش شد و همچنین مخاطبان مجموعه «قهوه تلخ» به کارگردانی مهران مدیری که توسط بخش خصوصی تولید شد و از۲٣ شهریور ١٣۸۹ به صورت هفتگی )به غیر از ایام سوگواری( در بسته بندی های سه قسمتی که مدت زمان هر قسمت ٤٠ دقیقه است ، روانه بازار شد بررسی شده اند و به منظور ایجاد چشم اندازی روشن تر از وضعیت مخاطبان طنز، سؤال زیر مورد مط العه قرار گرفته است .
با آگاهی از این نارسایی از میان مدلهای نظری مختلف که مورد بحث قرار گرفت ، مدل نظری بلاملر که پیشتر به آن اشاره شد، به عنوان مدل نظری پژوهش حاضر، انتخاب و برای تبیین انگیزه های تماشای مجموعه های «قهوه تلخ» و «نقط ه سرخط » و عوامل موثر بر آنها مورد استفاده قرار گرفته است .
مخاطبان مجموعه «قهوه تلخ»، میزان وجود عوامل تسهیل کننده مصرف رسانه ای )میزان پرداختن فرد به فعالیت های مختلف اجتماعی ، میزان مشارکت فرد در فعالیت های گروهی دوستان و همسالان ، میزان رضایت فرد از زندگی ( که در این تحقیق مورد بررسی قرار گرفته است را، )٧/٣ درصد( خیلی زیاد، )٣٤/٦ درصد( زیاد، (٣٤/٦ درصد( متوسط ، )۲٠/٠ درصد( کم ، )٣/١ درصد( خیلی کم و )٠/٤ درصد( اصلا عنوان کرده اند.