چکیده:
در طول زندگی انسانها، همواره تمدنهایی وجود داشته است که تمایز میان آنها براساس نژاد، دین وسایر تفاوتها بوده است . با نگاهی به تاریخ می توان مشاهده کـرد کـه واکـنش اکثریت به اقلیت ها یکسان نبوده و از مهمان نوازی گرم تا ستم وسخت گیری بر اقلیـت هـا وجود داشته است . در ایران ادیان مختلـف و نژادهـای گونـاگون وجـود داشـت . در زمـان صفویان شیعه گری به قدرتی رسید که کاملا توسط شاهان صفوی و دربار آنها تقویت شد. روحانیون شیعه قدرت اجرا کردن قوانین شریعت اسلامی را توسط شاهان صفوی و دربـار آنها قرار دادند و کشور را بر این مبنـا اداره کردنـد. در زمـان حکومـت صـفوی حـوادث غم انگیز بسیاری برای اقلیت ها مخصوصا یهودیان، زرتشتیان و مـسیحیان رخ داد آنـان کـه بیش از ٢٠٠٠ سال در سرزمین ایران زندگی کرده بودند. ما در این نوشته تصمیم داریم بـه بررسی شرایط زیست اجتماعی یهودیان و زرتشتیان در عهد صفوی بپردازیم . این مقالـه از ویژگی های آشکاری برخـوردار اسـت ماننـد: تـاریخ عمـومی زنـدگی جامعـه یهودیـان و زرتشتیان ایران، اتفاقاتی که برای این اقلیـت هـا رخ داده اسـت ؛ بررسـی تطبیقـی یهودیـان وزرتشتیان و زنان صفوی با یهودیان عثمانی و زرتشتیان هند.
خلاصه ماشینی:
"این عمل ، رسمی کردن یک دین در کشور، درزمان ساسانیان برخی نتایج در پـی داشـت نتـایج مثبـت این کار را در ابتدای حکومت ساسانی می توان مشاهده کرد کـه باعـث تقویـت ملـی گرایـی در قلمـرو وسیع ساسانی شد و مردم را حـول محـور مـذهب متحـد کـرد امـا نتـایج منفـی آن در اواسـط و بـه خصوص اواخر حکومت ساسانی ملاحظه شد، شامل تهی شدن دیـن زرتـشت از معنویـت و تبـدیل شدن آن به برخی مراسم بی روح، افزایش ریا وتظاهردردین ، خود سریهای موبدان در دربار وگـرایش مردم ایران به ادیان رقیب ، چون مسیحیت ودین بودا، یا ادیان نوظهور مانند آیـین مـانی ومـزدک، شـده بود.
ایـن عامل باعث شد تا برخی خاندان متنفذ وبزرگ یهودی ساکن عثمانی ، در موضـع گیـری آشـکار نسبت به صفویان، به تحریک سلاطین عثمانی برضد حکومت شیعه ایـران و برانگیختـه شـدن آتش جنگ های ایران وعثمانی که مرزهای غربی صفویان را با ناامنی مواجـه مـی کـرد مبـادرت ورزند ٢پس از مرگ اسماعیل یکم ، حکومـت بـه جانـشین ده سـاله او طهاسـب رسـید(٩٣٠ ه.
این تیرگی باعث شد تا دلالان باانتقال حوزه تجاری خود از جنـوب ایران به ماورالنهر، این لطمه راجبران کنند و در ازای سـهمی از حمـلات ازبکـان بـه خراسـان، سلاح در اختیار آنها قرار می دادند ١باتوجه به مطالب ذکرشده می توان به تیرگی روابط شـاهان صفوی با یهودیان از زاویه دیگری هم نگاه کرد فعالیت یهودیـان متنفـذ عثمـانی دردربـار ایـن امپراتوری علیه دولت صفوی وتحریک آنها به خصومت وجنگ علیـه ایـرن، تـسلیح ازبکـان، دشمن دیگر حکومت صفوی، باعث می شود برای سخت گیری و آزار یهودیان توسط صفویان، دلایلی منطقی به ذهن آید."
(
, 
, 
)
