چکیده:
مشارکت یکی از مهمترین ارکان توفیق طرحهای توسعة روستایی از جمله طرح هادی محسوب میشود و از آنجا که مشارکت فرآیندی نیست که بتوان آن را از بیرون تعیین کرد و باید آن را از طریق کنش و بازبینی جمعی و منظّم مردم به وجود آورد، هدف تحقیق، بررسی عوامل موثّر بر مشارکت روستاییان در فرآیند تهیّة طرحهای هادی در سکونتگاههای روستایی مورد مطالعه انجام شده است.در تحقیق حاضر، با استفاده از کارهای صورتگرفته در دانشگاهها، موسّسات و مجلاّت علمی و پایگاههای علمی مختلف، اطّلاعات مورد نیاز در زمینة عوامل موثّر بر مشارکت روستاییان در اجرای طرح هادی روستایی به دست آمده است و در مطالعات میدانی نیز اطّلاعات مورد نیاز از طریق پرسشگری و مشاهده حاصل شد. جامعة آماری، 12 سکونتگاه روستایی شهرستان دشتستان که در آنها مشارکت روستاییان در فرآیند اجرای طرح چشمگیر بوده است میباشد. در سطح روستاها، حجم نمونة خانوارهای مورد پرسشگری بر اساس فرمول کوکران 257 خانوار بوده که 136 خانوار در طرح هادی مشارکت کردهاند و 121 خانوار در طرح هادی مشارکت نکردهاند؛ همچنین 28 نفر از مسئولین روستایی (دهیار و اعضای شورای اسلامی) نیز مورد پرسش قرار گرفتهاند تا نتایج قابل مقایسه باشد. یافته نشان میدهد کهمیزان مشارکت روستاییان در تهیّه و تصویب و اجرای طرح در حدّ متوسّط است. در بررسی عوامل موثّر بر مشارکت نیز عوامل فردی با میانگین 67/ 3 موثّرترین عامل در مشارکت و عوامل اقتصادی با میانگین 01/ 4 موثّرترین عامل در عدم مشارکت روستاییان است؛ بنابراین، آگاهی روستاییان میتواند زمینهساز افزایش مشارکت و سطح توانمندی اقتصادی روستاییان به عنوان مانعی برای مشارکت آنان محسوب گردد. در تحلیل فضایی عوامل موثّر بر مشارکت، روستاهای نظرآقا و رود فاریاب به ترتیب بیشترین و کمترین مقدار را دارا بودهاند. در کل عوامل موثّر بر مشارکت، 6/ 34 % درصد از تغییرات مربوط به میزان مشارکت روستاییان را تبین میکند.
Participation is considered as one the most important elements of successful implementation of rural development projects، including rural conduct plans. Since participation is not a process that could be imposed from the outside، it should be created through collective action and regular revision of popular ideas. The present study aims at investigating the factors affecting the participation of rural people in the preparation process of the rural conduct plans in rural settlements. In the present study، using the previous studies of universities، institutes and scientific journals، and scientific databases، the primary information about the factors influencing participation of villagers in the implementation of the rural guidance plan have been achieved. Moreover، required information was also obtained through questionnaires and observation in the field studies. The population included 12 rural settlements in Dashtestan County in which the participation of villagers in the implementation process of rural conduct plans has been remarkably significant. Based on Cochran formula، the sample size of the households which were interviewed included 257 households in which 136 households had participated in the rural conduct plans and 121 households had declined to participate in the plans. In addition، 28 people from the rural authorities (rural administrators known as Dehyar and members of the Islamic council) were also interviewed، so that we can compare the results. The findings show that، based on single sample t-test، the participation of the villagers in the preparation، adoption and implementation of the rural conduct plans was moderate. The review of the factors affecting the participation of rural people revealed that individual factors had the highest mean (3.67) in the level of participation، and the economic factors had the highest mean (4.01) in non-participation of the villagers. The villages of Nazar-aqa and Faryab had the highest and the lowest mean for the factors that can affect the level of participation respectively. In general، the factors influencing the participation explains 34.6% of changes in participation level of the villagers.
خلاصه ماشینی:
"اگرچه این مطالعات به بررسی متغیرهای مشارکت روستاییان در طرح های هادی روستایی پرداخته انـد، امـا پژوهش های قبلی تا کنون به صورت جامع به تأثیرگذاری عوامل مختلف مؤثر بر مشارکت روستاییان در فرایند تهیه و اجرای طرح های هادی روستایی نپرداخته اند، نکته دیگری که شاید تحقیق حاضر را از تحقیقـات قبلـی متمایز نماید این است که در تحقیق حاضر میـزان اثرگـذاری عوامـل در گـروه مشـارکت کنندگان بـه صـورت جداگانه و در گروهی که مشارکت نداشته اند به صورت جدا مورد بررسی قـرار گرفتـه اسـت ؛ بنـابراین ، تحقیـق حاضر علاوه بر در نظر گرفتن نتایج مطالعات پیشین با هدف بررسی عوامل مؤثر بر مشارکت روستاییان در روند تهیه ، تصویب و اجرای طرح های هادی روستایی؛ درصدد است تا عوامل فردی، اجتماعی - فرهنگی، سازمانی - قانونی و اقتصادی مؤثر بر مشارکت روستاییان در فرآیند اجرای طرح هـای هـادی در سـکونتگاه های روسـتایی منطقۀ دشتستان را مورد کنکاش قرار دهد و در کنار آن ، توزیع فضایی ارتباط بـین ایـن متغیرهـا را در سـطح محدودة مورد مطالعه ، ارزیابی نماید.
با توجه به یافته ها و نتایج پژوهش ، جهت آگاهی و مشارکت بیشـتر و هرچـه مطلـوب تر روسـتاییان در فرآینـد اجرای طرح های هادی روستایی موارد زیر پیشنهاد میگردد: برگزاری کارگاه های آموزشی در زمینه آشنایی با روند تهیه ، اجرا و نگهداری طرح هـای هـادی روسـتایی و نحوة مشارکت روستاییان در آن به توجه به تأثیرگذاری شاخص آگـاهی در بـین عوامـل فـردی مـؤثر بـر مشارکت روستاییان ؛ اعطای مشوق های مالی و دادن امتیازات به روستاییانی که در فرآیند اجرای طرح مشـارکت داشـته اند، بـا توجه به اینکه مهم ترین عامل در گروه روستاییانی که در طرح هادی مشارکت نداشته اند، عوامل اقتصـادی بوده است ؛ توجه به سنت ها و باورهای فرهنگی و اجتماعی روستاییان با هدف جلب مشارکت آنهـا در فراینـد اجـرای طرح ها، با توجه به نقش بارز عوامل اجتماعی - فرهنگی مؤثر بر مشارکت روستاییانی کـه در انجـام طـرح مشارکت داشته اند."