چکیده:
مقولاتی از قبیل فرهنگ و دین، اصلی ترین عناصر قدرت نرم یک کشور در دنیای کنونی قلمداد می شوند. در هم تنیدگی این دو عنصر، ترکیبی پرقدرت و پرکارکرد به نام فرهنگ دینی را شکل می دهد که راز اقتدار و پیشرفت همه جانبه هر جامعه ای است. یافته های پژوهش حکایت از آن دارد که در تعریف معرفت شناسانه، فرهنگ ادراک عمومی نسبت به محیط و در تعریف واقع شناسانه، وضع و روح حاکم بر مجموعه نگرشها و تعاملات اجتماعی و محیطی می باشد. بر این اساس، فرهنگ دینی وضع و روح حاکم بر مجموعه نگرش ها و تعاملات اجتماعی و محیطی جامعه است که از منابع و مبانی دینی برمی خیزد. البته فرهنگ دینی بعد بایسته مدار فرهنگ در جامعه است. ابزار گردآوری فیش ها به اصطلاح کتابخانه ای است که داده های دیجیتال و غیر دیجیتال را گرد آورده و روش پژوهش توصیفی ـ تحلیلی بر روی داده ها می باشد
خلاصه ماشینی:
"اما سؤال اینجاست که آیا میتوان میان اصل معنایی فوق با معنای امروزی «ثقافه» یعنی فرهنگ پیوندی برقرار کرد؟ به دیگر بیان چرا عرب برای فرهنگ به معنای امروزی، ریشه «ثقف» و واژه «الثفافة» را به کار برد؟ بررسیهای مقاله این احتمال را میدهد که چون فرهنگ یا یکی از شاخصههای مهم فرهنگ، نوعی درک و فهم انسان و جامعه از محیط پیرامونی است، از اینرو فرهنگ را «ثقافة» گفتهاند.
دین به باور برخی از دانشمندان غربی دین به اندازهای ساده است که هر بچهای عاقل و بالغ و یا آدم بزرگ میتواند یک تجربه دینی حقیقی داشته باشد و در عین حال به اندازهای جامع و پیچیده است که برای فهم کامل و بهرهگیری تام از آن، نیازمند تجربه و تحلیل میباشد (رابرت هیوم، 1374: 18) درباره تعریف دین هم میتوان چنین نظری داشت، چراکه در این باب، طیفی وسیع از تعاریف از ساده تا سخت و پیچیده ملاحظه میگردد و هر یک از شاخصه و خصوصیتی برخوردار میباشند.
به تعبیر بنیانگذار انقلاب اسلامی هیچ موضوع حیاتی نیست که اسلام تکلیفی برای آن مقرر نداشته و حکمی درباره آن نداده باشد (امام خمینی، 1372: 9) بخشی از این ظرفیت با ملاحظه قاعده منطقة الفراغ تکمیل میگردد چراکه منطقة الفراغ در نظام دین تعریف میشود نه خارج از نظام دین، و این منطقه ناشی از معارف و مبانی عقل و نقل است که دو منبع گرانسنگ دین میباشند.
منابع غنی و فوق العاده دین یعنی قرآن، سنت و عقل در کنار اجتهاد پویا و مکانیسم تصریحی و تصویبی و همچنین اصل منطقة الفراغ، این قدرت را ایجاد میکند که اگر فرهنگی بخواهد در جامعه، فرهنگ اسلامی باشد (به معنای خاص فرهنگ)، دین ظرفیت پاسخگویی برای همه عرصهها و اجزای آن را داشته باشد."