چکیده:
این مقاله به بررسی وضعیت توسعه انسانی و فرهنگی کشورهای اسلامی با تاکید بر دو شاخص نرخ سـواد در بـین بزرگسـالان و ضریب نفوذ اینترنت می پردازد. به این ترتیب ، از میان متغیرهای گوناگونی که شاخص توسـعه انسـانی و فرهنگـی بـر مبنـای آنهـا محاسبه می شوند، این دو شاخص مورد تاکید قرار گرفته اند. پرسش اصلی این مقاله عبارت است از اینکه وضعیت توسعه انسـانی و توسعه فرهنگی با تاکید بر دو نرخ سواد و ضریب نفوذ اینترنت در کشورهای اسـلامی چگونـه اسـت ؟ بـه منظـور پاسـخ گـویی بـه پرسش های اصلی و فرعی تحقیق ، از دو روش مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و تحلیل داده های موجود استفاده شده اسـت . نتـایج این پژوهش نشان می دهد که کشورهای اسلامی در دهه های اخیر توانسته اند نرخ شاخص توسعه انسانی و نرخ سواد خود را بهبود بخشند؛ هرچند اختلاف زیادی بین کشورهای حوزه خلیج فارس و کشورهای اسلامی واقع در آفریقا در این زمینه وجود دارد. دلیل اصلی این امر وضعیت مناسب کشورهای حوزه خلیج فارس در متغیرهای اقتصادی مانند درآمد سرانه ناخالص داخلی است که ایـن متغیر توانسته است بر ضریب نفوذ اینترنت در این کشورها نیز بیافزاید. همچنین درمجموع ، بسیاری از کشورهای اسـلامی فاصـله بسیار زیادی با استانداردهای جهانی در حوزه توسعه انسانی و ضریب نفوذ اینترنت دارند.
خلاصه ماشینی:
پرسش اصلی این مقاله عبارت است از اینکه وضعیت توسعه انسـانی و توسعه فرهنگی با تأکید بر دو نرخ سواد و ضریب نفوذ اینترنت در کشورهای اسـلامی چگونـه اسـت ؟ بـه منظـور پاسـخ گـویی بـه پرسش های اصلی و فرعی تحقیق ، از دو روش مطالعات اسنادی و کتابخانه ای و تحلیل داده های موجود استفاده شده اسـت .
توسعه فرهنگی ، توسعه انسانی ، نرخ سواد، ضریب نفوذ اینترنت ، کشورهای اسلامی فصلنامه راهبرد اجتماعی فرهنگی سال ششم شماره بیست و دوم بهار ٩٦ ٣٢٩-٣٠٥ تاریخ دریافت مقاله : ٩٥/٤/١٥ تاریخ پذیرش مقاله : ٩٥/٦/١٣ مقدمه مفهوم توسعه به عنوان مفهومی کلیدی ، محمل نظریه پردازی های گوناگونی پس از جنگ جهانی دوم بوده اسـت .
بنـابراین در این مقاله ، با تأکید بر شاخص نرخ سواد در کشورهای اسلامی ، به این پرسش اساسی پاسخ می دهیم کـه : وضـعیت توسـعه انسانی و توسعه فرهنگی با تأکید بر دو نرخ سواد و ضریب نفوذ اینترنت در کشـورهای اسـلامی چگونـه اسـت ؟ همچنـین این مقاله به پرسش های فرعی دیگری نیز پاسخ خواهد داد، از جمله : توسعه نرخ سواد در کشورهای اسلامی در دهه هـای گذشته چگونه بوده است ؟ آیا اختلاف زیادی میان نرخ سواد در کشورهای اسلامی و میانگین جهانی وجود دارد؟ پاسـخ به این پرسـش هـا از طریـق مقایسـه و تحلیـل داده هـای موجـود انجـام خواهـد گرفـت .
نکته دیگر در این گزارش ، وجود شکاف بسیار زیاد بین کشورهای اسلامی در زمینه نرخ سـواد اسـت (ایـن شـکاف در زمینه شاخص توسعه انسانی که در جدول ١ نیز عنوان شده مشهود است ).