چکیده:
زیستپذیری شهری یکی از مبانی اساسی توسعه پایدار شهری است. رویکرد زیستپذیری را میتوان برآمده از افزایش آگاهی نسبت به الگوهای ناپایدار زندگی شهری دانست که در درازمدت موجب کاهش توان منابع محیطی میشود. این مقاله ابعاد و شاخصهای اصلی موثر بر زیستپذیری کلانشهر تهران را از مدلسازی ساختاری- تفسیری شناسایی و تحلیل کرده است. تحقیق حاضر از نظر هدف کاربردی، و گردآوری دادهها توصیفی از نوع پیمایش است، و ابزار گردآوری اطلاعات در آن پرسشنامه است. ابتدا ابعاد و شاخص های زیستپذیری براساس مطالعه ادبیات و تحلیل محتوایی و مقایسهای پژوهشهای مرتبط و مصاحبه با خبرگان و متخصصین شناسایی و سپس با استفاده از متدولوژی تحلیلی نوین مدلسازی ساختاری- تفسیری (ISM) روابط بین ابعاد و شاخصهای زیستپذیری تعیین و به صورت یکپارچه تحلیل شده است؛ در نهایت با استفاده از تحلیل MICMAC نوع متغیرها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بر سایر متغیرها مشخص شده است؛ نتایج نشان میدهد بعد اقتصادی شامل شاخصهای اشتغال و درآمد پایدار، مسکن مناسب و توزیع عادلانه امکانات و خدمات زیرساختی مشترکا با میزان قدرت نفوذ 9 و با بیشترین تاثیر، محرک و برانگیزاننده زیستپذیری در کلانشهر تهران به شمار میروند. در نتیجه هرگونه برنامه و اقدام برای سرآغاز و ارتقای زیستپذیری کلانشهر تهران باید به نقش کلیدی و پایهای این عوامل توجه کند. این متغیرها در افزایش زیستپذیری شهر تهران دارای قدرت نفوذ بالا و وابستگی پایینی هستند و جزء اولویتهای اقدام در زیستپذیر کردن کلانشهر تهران به شمار میروند.
خلاصه ماشینی:
"ابتدا ابعاد و شاخص های زیست پذیری براساس مطالعه ادبیات و تحلیل محتوایی و مقایسه ای پژوهش های مرتبط و مصاحبه با خبرگان و متخصصین شناسایی و سپس با استفاده از متدولوژی تحلیلی نوین مدلسازی ساختاری- تفسیری (ISM) روابط بین ابعاد و شاخص های زیست پذیری تعیین و به صورت یکپارچه تحلیل شده است ؛ در نهایت با استفاده از تحلیل MICMAC نوع متغیرها با توجه به اثرگذاری و اثرپذیری بر سایر متغیرها مشخص شده است ؛ نتایج نشان می دهد بعد اقتصادی شامل شاخص های اشتغال و درآمد پایدار، مسکن مناسب و توزیع عادلانه امکانات و خدمات زیرساختی مشترکا با میزان قدرت نفوذ ٩ و با بیشترین تأثیر، محرک و برانگیزاننده زیست پذیری در کلانشهر تهران به شمار می روند.
با توجه ابعاد و شاخص های شناسایی شده و تجزیه تحلیل به عمل آمده برای روی این عوامل پیشنهاد می شود که توجه بیشتری به سیاست های مدیریت شهری (تشویق توسعه کاربریهای مختلط ، حفاظت از منابع محیطی ، حفاظت از چشم اندازهای تاریخی ، طراحی در مقیاس انسانی ، سرمایه گذاری در زمینه های اقتصادی، فراهم آوردن زمینه های مشارکت شهروندان)، سرزندگی اقتصادی (اشتغال و درآمد پایدار)، بهبود وضعیت مسکن در محلات و فراهم آوردن فرصت های متنوع در این زمینه (تنوع موجب ایجاد محلات سرزنده و پویا و اقامت شهروندان متفاوت (از لحاظ اقتصادی و اجتماعی ) در محلات می شود)، توزیع عادلانه امکانات و خدمات زیرساختی و حمایت از جوامع موجود (از طریق ایجاد هویت محله ای، حس تعلق به مکان، تعاملات اجتماعی شهروندان، امنیت ) از سوی مسئولان مدیریت شهری صورت پذیرد که این عوامل از ضرورتهای غیرقابل انکار برای زیست پذیر کردن کلان شهر تهران است ."