چکیده:
اﻧﺮژی، ﮐﺎﻻﯾﯽ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻧﻘﺸﯽ ﮐﺎﻧﻮﻧﯽ در اﻣﻨﯿﺖ ﺑﯿﻦ اﻟﻤﻠﻠﯽ و اﻗﺘﺼﺎد ﺟﻬﺎﻧﯽ دارد. از آﻧﺠﺎ ﮐﻪ رﺷﺪ اﻗﺘﺼﺎدی ﮐﺸﻮرﻫﺎ اﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻧﺮژی اﺳﺖ، ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ اﻣﻨﯿﺖ اﻧﺮژی ﯾﮑﯽ از ﻣﻬﻤﺘﺮﯾﻦ ﭼﺎﻟﺶ ﻫﺎی اﻗﺘﺼﺎدﻫﺎی ﺑﺰرگ ﺟﻬﺎن ﺑﻪ ﺷﻤﺎر ﻣﯽ رود. اﻣﻨﯿﺖ اﻧﺮژی ﻣﻔﻬﻮﻣﯽ ﭼﻨﺪ ﺑﻌﺪی اﺳﺖ و ذی ﻧﻔﻌﺎن، ﻫﺮ ﯾﮏ از زاوﯾﻪ ی دﯾﺪ ﺧﻮد ﺑﻪ آن ﻣﯽ ﻧﮕﺮﻧﺪ. ﻣﻔﻬﻮم اﻣﻨﯿﺖ اﻧﺮژی در ﻃﻮل زﻣﺎن ﺗﻐﯿﯿﺮ ﯾﺎﻓﺘﻪ و اﮐﻨﻮن ﻋﻼوه ﺑﺮ اﻣﻨﯿﺖ ﻋﺮﺿﻪ اﻧﺮژی، اﻣﻨﯿﺖ ﺗﻘﺎﺿﺎی اﻧﺮژی را ﻧﯿﺰ ﺷﺎﻣﻞ ﻣﯽ ﺷﻮد. در اﯾﻦ ﻣﻘﺎﻟﻪ، ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺶ اﺳﺎﺳﯽ آﯾﻨﺪه ﭘﮋوﻫﯽ در ﺣﻮزه ی اﻧﺮژی، ﺿﻤﻦ ﺗﺒﯿﯿﻦ ﻣﻘﻮﻟﻪ ﻫﺎی ﻓﻮق اﻟﺬﮐﺮ، ﺑﻪ آﻧﺎﻟﯿﺰ روﯾﮑﺮدی ﺟﺪﯾﺪ در "ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﺳﻨﺎرﯾﻮ" ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر "ﺑﺮرﺳﯽ ﻣﻘﻮﻟﻪ ی اﻣﻨﯿﺖ اﻧﺮژی ﮐﺸﻮر" ﭘﺮداﺧﺘﻪ ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺳﻨﺎرﯾﻮﻫﺎ ﺑﻪ ﻣﺜﺎﺑﻪ ﯾﮑﯽ از اﺑﺰارﻫﺎی ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ و ﭘﺮﮐﺎرﺑﺮد در ﻓﺮآﯾﻨﺪ ﺗﻔﮑﺮ و ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﮏ ﻫﺴﺘﻨﺪ ﮐﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋﯾﺴﺖ ﻫﺎ، رﻫﺒﺮان و ﻣﺪﯾﺮان ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﺑﺮای ﺗﺼﻤﯿﻢ ﮔﯿﺮی در ﺑﺮاﺑﺮ ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ ﻫﺎی ﭘﯿﺶ روی ﺧﻮد ﺑﻪ ﮐﺎر ﻣﯽ ﺑﺮﻧﺪ. "ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ رﯾﺰی ﺳﻨﺎرﯾﻮ"، روش ﻣﻨﻈﻤﯽ ﺑﺮای ﮐﺸﻒ ﻧﯿﺮوﻫﺎی ﭘﯿﺸﺮان ﮐﻠﯿﺪی در ﻣﺘﻦ ﺗﻐﯿﯿﺮات ﺷﺘﺎﺑﺎن، ﭘﯿﭽﯿﺪﮔﯽ ﻫﺎی ﻓﻮق اﻟﻌﺎده و ﻋﺪم ﻗﻄﻌﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺘﻌﺪد اﺳﺖ. ﻧﺘﺎﯾﺞ ﺗﺤﻘﯿﻖ ﻧﺸﺎن ﻣﯽ دﻫﺪ ﮐﻪ ﻣﻘﻮﻟﻪ ی اﻣﻨﯿﺖ اﻧﺮژی ﺗﺤﺖ اﻟﺸﻌﺎع ﻋﻮاﻣﻞ ﻣﺘﻌﺪد از ﺟﻤﻠﻪ رواﺑﻂ ﺳﯿﺎﺳﯽ، ﺗﺤﺮﯾﻢ ﻫﺎ، ﺗﺄﻣﯿﻦ ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﺎﻟﯽ و... ﻗﺮار ﻣﯽ ﮔﯿﺮد؛ ﺑﻨﺎﺑﺮاﯾﻦ ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺗﺄﻣﯿﻦ اﻣﻨﯿﺖ اﻧﺮژی، ﻧﯿﺎز ﺑﻪ اﺳﺘﺮاﺗﮋی ﻫﺎی ﭼﻨﺪوﺟﻬﯽ ﮐﻪ ﺑﺘﻮاﻧﻨﺪ در ﻣﻮﻗﻌﯿﺖ ﻫﺎی ﻣﺘﻔﺎوت ﭘﺎﺳﺨﮕﻮ ﺑﺎﺷﻨﺪ، ﻻزم و ﺿﺮوری ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ.
خلاصه ماشینی:
"زیاد سرمایه گذاری سناریوی ١ : فن محور سناریوی٣ :خودکفایی کم سناریوی٢: رکود تعامل روابط خارجی تحریم قدیم قوانین و مقررات جدید شکل (٣): ترکیب عدم قطعیت های کلیدی برای ایجاد سناریوها 88 ٤-١-١- سناریوی فن محور با وجود امنیت پایدار و بلندمدت انرژی و ثبات سیاسی و اجتماعی در کشور و در منطقه از یک سو و از سوی دیگر با پیوستن ایران به سازمان تجارت جهانی ، تحریم ها توسط مکانیسم های این سازمان به طور خودکار برداشته می شوند.
٥-٣- بررسی مقوله ی امنیت انرژی در سناریوی خودکفایی تیرگی روابط سیاسی و وجود تحریم ها، ریسک سرمایه گذاری در کشور را افزایش داده و مسلما عدم سرمایه گذاری ، به معنای فقدان افزایش ظرفیت تولید بوده و بالقوه حکایت از تأثیرات منفی بر امنیت عرضه ی انرژی خواهد داشت ؛ اما سیاستمداران با اتخاذ برخی سیاست های اصولی و نیز دیپلماسی فعال ، با این محدودیت ها مقابله نموده و بسیاری از کشورهای اروپایی و شرکت های وابسته ، اقدام به سرمایه گذاری در ایران می نمایند."