چکیده:
یکی از چالشهای اصلی بخشهای مختلف اقتصادی از جمله صنعت برق، تأمین مالی است، بنابراین، همواره این صنعت نیازمند نوآوریهای مالی بهمنظور طراحی ابزارها و نهادهای مالی جدید بهمنظور برآورده کردن نیازهای تأمین مالی خود است. در ایران، توسعه صنعت برق بهدلیل اتکای این صنعت به منابع دولتی و بهطور عمده بودجه دولت، با چالش مواجه است و متناسب با رشد مصرف برق در کشور، منابع مالی جهت تولید ظرفیت جدید وجود ندارد از اینرو، وزارت نیرو بهعنوان مهمترین نهاد سیاستگذاری صنعت برق در کشور همواره با کمبود منابع مالی مواجه میباشد و همواره بهدنبال جذب مشارکت بخش خصوصی جهت سرمایهگذاری در صنعت برق است. یکی از پیشنیازهای لازم برای مشارکت بخش خصوصی در صنعت برق، ارائه راهحلها و ابزارهای مالی مناسب است که این ابزارها براساس نوآوریهای مالی و متناسب با نیاز صنعت برق طراحی شده باشند. گواهی ظرفیت یکی از ابزارهای مالی طراحی شده برای تأمین مالی صنعت برق است که میتواند جهت تأمین مالی ایجاد نیروگاههای جدید بکار گرفته شود. در این مقاله با استفاده از روش توصیفی تحلیلی و براساس فقه امامیه و متناسب با قوانین و مقررات بازار سرمایه ایران و نیاز صنعت برق، ابزار مالی گواهی ظرفیت معرفی میشود.
خلاصه ماشینی:
"در ایران، توسعه صنعت برق بهدلیل اتکای این صنعت به منابع دولتی و بهطور عمده بودجه دولت، با چالش مواجه است و متناسب با رشد مصرف برق در کشور، منابع مالی جهت تولید ظرفیت جدید وجود ندارد از اینرو، وزارت نیرو بهعنوان مهمترین نهاد سیاستگذاری صنعت برق در کشور همواره با کمبود منابع مالی مواجه میباشد، نیاز به سرمایهگذاری گسترده در صنعت نیروگاهی و عدمتوانایی بخش دولتی در جذب و تأمین منابع مالی مورد نیاز برای ارضای نیازهای در حال رشد کشور در بخش نیرو، موجب گردید تا در برنامه سوم و چهارم توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی با تأکید بر اصل 44 قانون اساسی، با کاهش تصدیگری دولت و بهرهگیری از توان مالی و مدیریتی بخش خصوصی، نسبت به حضور بخش خصوصی در بازار انحصاری برق، اقدام گردد (ماده 122 قانون برنامه سوم توسعه و ماده 25 قانون برنامه چهارم توسعه).
با توجه به طراحیهای انجام شده، نیروگاههای تازه احداث شده و در دست احداث میتوانند پس از تأیید وزارت نیرو، با انتشار گواهی ظرفیت، پیش از وارد شدن به مدار اقدام به تأمین مالی کنند و متقاضیان اتصال به شبکه نیز قادر خواهند بود به سهولت و سرعت از طریق سیستم عرضه و تقاضا در بورس انرژی به طور شفاف نسبت به تهیه گواهی ظرفیت و ارائه آن به شرکتهای برق منطقهای یا توزیع نیروی برق بهعنوان پیش نیاز اتصال به شبکه سراسری برق کشور اقدام نمایند.
2. پیشینه تحقیق تاکنون پژوهش جامعی پیرامون گواهی ظرفیت انجام نشده است، ولی برخی پژوهشهای مرتبط با این ابزار مالی و نیز تأمین مالی صنعت برق وجود دارد که در ذیل به آنهااشاره میشود: سازمان بورس و اوراق بهادار (1393) در گزارشی با عنوان «امکانسنجی راهاندازی معاملات گواهی ظرفیت برق»، به معرفی این ابزار مالی پرداخته است."