چکیده:
خودناتوانسازی پیامدهای زیادی دارد و اثرات نامطلوبی بر نظام آموزشی هر کشوری وارد میکند. هدف این پژوهش، بررسی اثر واسطهای باورهای هوشی در رابطة الگوهای ارتباطی خانواده (متغیر پیشبین) و خودناتوانسازی تحصیلی (متغیر ملاک) دانشآموزان دختر و پسر دبیرستانهای شهر شیراز است. با این هدف، 400دانشآموز با روش نمونهگیری خوشهای چندمرحلهای تصادفی انتخاب شدهاند و پرسشنامة الگوهای ارتباطی خانواده (فیتزپاتریک و ریچی، 1994)، مقیاس خودناتوانسازی (رادوالت و جونز، 1982) و مقیاس باورهای هوشی (دوپیرات و مارینه، 2005) را تکمیل کردهاند. دادهها با استفاده از رگرسیون چندگانه بهشیوه همزمان و بر اساس روش بارون و کنی (1986) تجزیه و تحلیل شدهاند. یافتهها نشان میدهد که جهتگیری گفتوشنود بهصورت منفی (15/ 0-=β، P>/006) و جهتگیری همنوایی بهصورت مثبت (18/ 0=β، P> /001) بر خودناتوانسازی اثر مستقیم دارند. همچنین جهتگیری گفتوشنود از طریق واسطهگری باورهای هوشی افزایشی و جهتگیری همنوایی از طریق واسطهگری باورهای هوشی ذاتی بر خودناتوانسازی اثر غیرمستقیم دارند. باورهای هوشی ذاتی به صورت منفی و باورهای هوشی افزایشی بهصورت مثبت خودناتوانسازی را پیشبینی میکنند. باورهای هوشی نقش واسطهای در این میان ایفا میکند؛ اما علاوه بر الگوهای ارتباطی خانواده، احتمالا عوامل دیگری مانند عوامل مربوط به مدرسه و معلمان نیز بر باورهای هوشی تاثیر دارند.
خلاصه ماشینی:
چونکه خودناتوانسازی یک رفتار اجتنابی است که بهطور واضح به کاهش عملکرد و تخریب تحصیلی منجر میشود و تأثیر پایداری بر شخصیت و سازگاری آیندة فرد دارد و مانع رشد فرد در بزرگسالی میشود، این مقوله نیازمند بررسی و توجه بیشتری است؛ اما فقط فهمیدن این مسئله که بسیاری از دانشآموزان رفتارهای اجتنابی انجام میدهند کافی نیست؛ بلکه مهمتر این است که بدانیم چرا آنها چنین رفتارهایی میکنند؟ یکی از عواملی که بر خودناتوانسازی اثر میگذارد، باورهای فرد دربارة هوش و تواناییهای خودش هست (رادوالت، 1994؛ اوماندسن، 2001).
به تصویر صفحه مراجعه شود شکل1: مدل مفهومی پژوهش بنابراین فرضیههای این پژوهش به شکل موارد زیر ارائه میشود: فرض اول: الگوهای ارتباطی خانواده (جهتگیری گفتوشنود و جهتگیری همنوایی)، خودناتوانسازی تحصیلی را پیشبینی میکنند.
فرض چهارم: باورهای هوشی (ذاتی و افزایی) در رابطة الگوهای ارتباطی خانواده (جهتگیری گفتوشنود و جهتگیری همنوایی) و رفتار خودناتوانسازی تحصیلی دانشآموزان نقش واسطهای ایفا میکند.
[1]-Self -handicapping [2]- Stewart [3]- Walker [4] -Rhodewalt [5]- Dweck [6]- intelligence beliefs [7]- Leggett [8]- entity intelligence beliefs [9]- Heyman [10]- incremental intelligence beliefs [11]- Braasch [12]- Coudevylle [13]- Gernigon [14]- Ginis [15]- Famos [16]- Blackwell [17]- Rickert [18]- Huang [19]- Kitamura [20]- Otoole [21]- family communication patterns [22]- Koerner & Fitzpatrick [23]- Shields 1-Kerjcie & Morgan [25]-self-handicapping scale (SHS) [26]-Huang [27]-Akca [28]- Diseth, Meland, Breidablik مراجع توتونچی، مریم؛ سامانی، سیامک و زندی قشقایی، کرامتاله.
The family communication patterns theory: Observations on its development and application.
Conceptions of ability, achievment goals, and individual differences in self-handicapping behavior: on the application of implicit theories.
(2014) Theories of intelligence and students daily Self-handicapping behaviors.
The relationship between goal orientation, parenting styles and self-handicapping in adolescence, Unpublished doctoral dissertation, The University of Alabama, Alabama.