چکیده:
سکهشناسی نقشی مهم و اساسی در شناخت رویدادهای تاریخی دارد؛ بهویژه در روشنگری تاریخ مذهبی دورانهای مختلف نقش موثری ایفا میکند. از مهمترین سکههای دوران اسلامی، سکههای ضربشده در دوران ولایتعهدی امام رضا (ع) است. این سکهها در سالهای 201 تا 205 ه.ق.، و در مناطق شرقی خلافت اسلامی ضرب شدهاند. پژوهش حاضر در صدد است با استفاده از روش توصیفیتحلیلی و مطالعات کتابخانهای، سکههای ضربشده در دوران ولایتعهدی امام رضا (ع) را بررسی، و ضمن معرفی مشخصات اینگونه از سکهها، نکات تاریخی مستخرج از آنها را نیز بیان کند؛ و بدین وسیله اهمیت کاربرد دانش سکهشناسی را به عنوان یکی از علوم کمککار تاریخ، در بررسی رویدادهای تاریخ تشیع نشان دهد.
خلاصه ماشینی:
"پژوهش حاضر در صـدد اسـت بـا اسـتفاده از روش توصـیفیتحلیلـی و مطالعات کتاب خانه ای ، سکه های ضرب شده در دوران ولایـت عهـدی امـام رضـا (ع ) را بررسی ، و ضمن معرفی مشخصات این گونه از سکه ها، نکات تاریخی مستخرج از آنها را نیز بیان کند؛ و بدین وسیله اهمیت کاربرد دانش سکه شناسی را به عنوان یکی از علوم کمک کار تاریخ ، در بررسی رویدادهای تاریخ تشیع نشان دهد.
در درهم نوع دوم بر روی سکه در وسط عبارت «لا اله الا/ الله وحده / لاشریک له / المشرق » و در حاشیه داخلی متن «بسم الله ضرب هذا الـدرهم بمدینـة اصـفهان / مـرو/ فارس / سمرقند سنة ۲۰۳/۲۰۲/۲۰۱ هجری» و در حاشیه دوم عبارت «لله الامر من قبـل و من بعد و یومئذ یفرح المؤمنون بنصر اللـه » (روم : ۳) و در پشـت سـکه عبـارت «للـه / محمد رسول الله / المأمون خلیفة الله / مما امر به الامیر الرضا / ولی عهد المسلمین علـی بن موسی/ بن علی بن ابی طالب / ذوالریاستین » و در حاشیه عبارت «محمد رسول الله / ارسله بالهدی و دین الحق لیظهره علی الدین و کره المشـرکون » (توبـه : ۳۳) حـک شـده است .
(۴۹-۴۸ :۱۳۵۴ درباره درهم نوع سوم باید گفت از امام رضا (ع ) درهم بینظیـری ضـرب محمدیـه (ری) موجود است که از دو جهت بسیار در خور توجه است ؛ یکـی آنکـه مـتن نوشـته مانند درهم های معمولی نیست و تغییری در آن مشاهده مـی شـود، بـه ایـن ترتیـب کـه قسمت آخر متن منقور بر سکه حذف شده است (علی بـن موسـی بـن علـی بـن ابـی طالب ) و همچنین حاشیه دوم که آیه سوم از سوره روم است ، حذف شده و به جای آن به فواصل دایره هایی نقر است ."