چکیده:
رابطه شاگرد- معلم، در تمام نظامهای آموزشی، جنبه کلیدی ایجاد محیطهای آموزشی کارآمد است. لذا، بررسی رفتار معلمان در کلاسهای درس و شناسایی درک دانشآموزان از نحوه رفتار معلمان یکی از ضرورتهای پژوهشی در هر نظام آموزشی است. به همین منظور، پژوهش حاضر با هدف بررسی وضعیت رفتار تعاملی معلمان با شاگردان در مدارس راهنمایی شهر گرگان شکل گرفت. روش پژوهش، پیمایشی بود و کلیه دانشآموزان مقطع راهنمایی شهر گرگان و معلمان ریاضی آنها به عنوان جامعه آماری پژوهش در نظر گرفته شدند. بدین ترتیب، 354 دانشآموز پایه دوم و سوم به همراه معلمان ریاضی خود به عنوان نمونه وارد پژوهش شدند. روش نمونهگیری در گروه دانشآموزان تصادفی خوشهای و در گروه معلمان از نوع هدفمند بود. ابزار گردآوری دادهها پرسشنامه استاندارد رفتار تعاملی معلم بود. برای تجزیه و تحلیل دادهها از آزمون تی استفاده شد. یافتهها نشان داد که درک دانشآموزان از سبک رفتاری غالب معلمان ریاضی در کلاس، مطابق با الگوی سلطهگری- سلطهپذیری بود، ولی معلمان ریاضی معتقد بودند که تفاوتی بین بهکارگیری سبکهای تعاملی سلطهگری- سلطهپذیری و همکاری- مخالفتجویی در بین آنها وجود ندارد و از هر دو سبک به طور یکسان بهره میبرند. همچنین نتایج نشان داد که بین تصویری که معلمان از تعاملشان با دانشآموزان و تصویری که دانشآموزان از نحوه تعامل معلمان خود در ذهن دارند، در رفتارهای سرزنشکننده، جدی و مردد تفاوت معنیدار است، به گونهای که دانشآموزان معتقدند که این سبکها بیشتر مورد استفاده معلمان قرار میگیرد ولی معلمان اعتقاد دارند که این سبکها را کمتر به کار میبرند. مقایسه درک معلمان و دانشآموزان از میزان به کارگیری رفتار تعاملی معلمان در دو سبک همکاری- مخالفتجویی و سلطهگری- سلطهپذیری حاکی از عدم وجود تفاوت معنیدار بود.
خلاصه ماشینی:
از آنجایی که در محیطهای آموزشی، دانشآموزان و معلمان مقدار قابل توجهی از زمان کلاس درس را صرف تعامل با یکدیگر میکنند (مادیکه<FootNote No="5" Text=" Madike"/>، 2015)، تعامل معلم و شاگرد، بخش مهمی از آموزش و یادگیری است (دنبروک و لوی<FootNote No="6" Text=" den Brok &amp;amp; Levy"/>، 2006)، ارتباط میان فردی نوعی رابطه انسانی است که بین دو یا چند نفر برقرار میگردد و این نوع ارتباط در کلاسهای درس از اهمیت ویژهای برخوردار است.
پژوهشها نشان میدهد که رفتار میانفردی<FootNote No="16" Text=" Interpersonal behavior"/> معلم و شاگرد به عنوان یک عنصر اصلی، در بهبود یادگیری و نگرش دانشآموزان به درس تأثیرگذار است (کیم<FootNote No="17" Text=" Kim"/>، فیشر و فراسر<FootNote No="18" Text=" Fraser"/>، 2000؛ کول و فیشر، 2005).
) شکل 1: مدل رفتار تعامل بین فردی معلمان (وابلز و برکلمنز، 2005) Model for Interpersonal Teacher Behavior بررسی پیشینه تحقیق نشان میدهد که درک دانشآموزان از نحوه رفتار معلم خود (رفتار بین فردی معلم) با موفقیت تحصیلی (دنبروک، 2001)، با نگرش به یادگیری (وناودن، ریتزن و پیترز، 2014) و انگیزش تحصیلی (مالانا، اپدناکار، استروت و بوسکر، 2013) دانشآموزان دارای رابطه است.
نمودار 1: دیدگاه دانشآموزان و معلمان در ارتباط با رفتار تعاملی معلمان ریاضی با دانشآموزان Figure 1 The Viewpoints of Students and Teachers Regarding the Interaction Styles Behavior of Math Teachers with Students بحث و نتیجهگیری نتایج حاصل از بررسی سؤال اول نشان داد که از دیدگاه دانشآموزان، بهکارگیری سبکهای رفتاری در معلمان دارای تفاوت معنیدار است.