چکیده:
امروزه برنامههای نرمافزاری به مثابه ساختاری تعیّنبخش نقش اساسی در ساحتهای گوناگون زندگی انسانها ایفا کردهاند. بخشی از نرمافزارهای تولید شده ناظر به معارف قرآنی است که از سوی بسیاری از مؤسسات قرآنی، تولید و در جهت فهم بهتر قرآن کریم در دسترس دینداران و فرزندان آنها قرار میگیرد. این پژوهش با استفاده از رویکرد برساختگرایی اجتماعی به کاوش در تأثیر این نرمافزارها بهعنوان بستری برای شکلگیری فهم قرآنی کودکان 6 تا 12 سال میپردازد. رویکرد در این پژوهش کیفی است و از روش زمینهای برای تحلیل دادههای استفاده شده است. دادههای کیفی با استفاده از روش مشاهده آزاد و تکنیک مصاحبه نیمساختیافته گردآوری شدهاند. براساس روش نمونهگیری کیفی ـ هدفمند و نیز معیار اشباع نظری، 20 نفر از مادرانی که از نرمافزارهای قرآنی ـ آموزشی دو فرشته آسمانی و صبا استفاده میکنند در این مطالعه شرکت داده شده و نگاه آنها به تأثیر این نرمافزارها بر فهم معارف قرآنی کودکانشان مورد کاوش قرار گرفت. یافتههای بهدست آمده شامل پنج مقوله عمده به شرح زیر میباشند: تسهیلگری، مثبتنگری، فکر تعمیمیافته، ساخت هنجارمند، توانمندسازی. مقوله هسته این بررسی نیز «نگرش استعلایی» است که سایر مقولات عمده را در بر میگیرد.
خلاصه ماشینی:
براساس روش نمونه گیری کیفی ـ هدفمند و نیز معیار اشباع نظری، ٢٠ نفر از مادرانی که از نرم افزارهای قرآنی ـ آموزشی دو فرشته آسمانی و صبا استفاده میکنند در این مطالعه شرکت داده شده و نگاه آن ها به تأثیر این نـرم افزارهـا بـر فهم معارف قرآنی کودکان شان مورد کاوش قرار گرفت .
بر همین اساس ، مطالعه پیش رو اساسا در جهت پاسخ به این پرسش انجام شـده است که مادران تأثیرات نرم افزارهای قرآنی بر فهم کودکانشان را چگونه درک و تفسـیر میکنند؟ مادران چه تفسیری از تغییر نگرشی که به واسـطه اسـتفاده کودکانشـان از ایـن نرم افزارها ایجاد شده است ، دارند؟ این مطالعه که مطالعه ای اکتشافی (exploratory study) است ، درصدد است علاوه بر مرور مبانی نظری مربوط به تأثیر نرم افزارها بر کودکان ، بـا استفاده از رویکرد برسـاخت گرایـی اجتمـاعی (Social constructionism) و روش تحلیـل نظریه زمینه ای (Grounded Theory) به بازسازی معنایی تأثیرات نـرم افزارهـای قرآنـی بـر فهم و نگرش کودکان بپردازد.
از نکات دیگری که در مصـاحبه هـا بـود و ویژگـی تسـهیل گـری نرم افزارهای قرآنی را برجسته میکرد این است که دیدگاه های قرآنی بدون هیچ تکلفـی برای کودک طرح میشود، باورهـایی کـه در زنـدگی روزمـره دربـاره دیـن و از سـوی والدین و دیگران مطرح میشـود و فهـم آن بـرای کـودک نامـأنوس اسـت ، بـه واسـطه امکانات موجود در نرم افزارها به صورت محسوس ارائه میشود.