چکیده:
ازآنجایی که محوطه خوروین، بر اساس مطالعاتی که تا کنون در آن انجام گرفته یک محوطه صرفا گورستانی است ,گاهنگاری ارائه شده در این رابطه بطور عام متکی بر مطالعات گونه شناسی مقایسه ای سفال ها و دیگر اشیاء بدست آمده از قبور عصر آهن آن می باشد. از سوی دیگر بر اساس یک سنت رایج در مطالعات عصر آهن ایران، بویژه داده های حاصل از گورستان های این دوره، عموما مطالعات گونه شناسی مقایسه ای بر پایه لایه نگاری و بررسی تحولات فرهنگی و تناوب فرم های سفالی تپه حسنلو و دیگر محوطه های عصر آهن دره سلدوز و نقده و غرب مرکزی ایران انجام می گیرد.
در رابطه با گاهنگاری خوروین نقطه نظرات مختلفی بیان شده است. مدودسکایا این محوطه را به عصر آهنI منسوب میدانند. واندنبرگ گورستان خوروین را به 900-1300 ق.م تاریخ گذاری کرده در عین حال که تاریخ 1100ق.م را قریب به یقین ترمی داند. از طرفی دایسون معتقد است که سفال های مشخصه عصر آهن Iاز گورستان خوروین بدست نیامده(؟) و به دلیل شباهت هایی که برخی از اشیاء این محوطه با آثار سیلک ب و تپه گیان دارند، این گورستان را به عصر آهنIII تاریخ گذاری کرده است. لوکونین این گورستان را متعلق به 1400-1100ق.م می داند (Lukonin,1994:24). اما طلایی معتقد است سفال های بدست آمده از این گورستان متعلق به عصر آهنI,II می باشد (طلایی،1374:68).
در این نوشتار کوشش شده تا با مرور تمامی تاریخ های پیشنهاد شده از یک سو و مطالعه سفالینه های منتسب به محوطه خوروین موجود در بخش پیش از تاریخ موزه ملی ایران به بازنگری گاهنگاری آن پرداخته شود.
خلاصه ماشینی:
معرفی و مطالعه ی مجموعه آثار منسوب به محوطه ی خوروین در موزه ی ملی ایران و بازنگری گاهنگاری مقایسه ای این محوطه نادره عابدی ١ دکتری باستان شناسی، دبیر کمیته پژوهشی موزه ملی ایران تاریخ دریافت مقاله ١٣٩٤/٠٢/١٠ ، تاریخ پذیرش نهایی ١٣٩٤/٠٥/٢٩ (از صفحه ٩ تا ١٩ ) چکیده از آنجاییکه محوطه ی خوروین ، بر اساس مطالعاتی که تاکنون در آن انجام گرفته ، یک محوطه ی صرفا گورستانی است ، گاهنگاری ارائه شده در این رابطه به طور عام ، متکی بر مطالعات گونه شناسی مقایسه ای سفال ها و دیگر اشیای به دست آمده از قبور عصر آهن آن میباشد؛ از سوی دیگر، بر اساس یک سنت رایج در مطالعات عصر آهن ایران ، به ویژه داده های حاصل از گورستان های این دوره ، عموما مطالعات گونه شناسی مقایسه ای بر پایه ی لایه نگاری و بررسی تحولات فرهنگی و تناوب فرم های سفالی تپه ی حسنلو و دیگر محوطه های عصر آهن دره ی سلدوز و نقده و غرب مرکزی ایران انجام میگیرد.
به طور کلی، ساغرهای بلند پایه دار و ساغرهای با یک دسته ی عمودی با کف تخت و بدنه ی محدب و دهانه ی باز و همچنین لاوکهای با یک دسته ی افقی یا عمودی و کف تخت در خوروین قابل مقایسه و مشابه با نمونه های به دست آمده از گودین II (٦٩ :١٩٦٥ ,Young)، گورستان الف سیلک (pl xx :١٩٣٩ ,Ghirshman) و گیان I،II تصویر شماره ٥- ظرف شماره ٥٩، ساغر سفالی (٢٢ ,٢١ ,١١ ,١٠ :Pl,Conteneau and Ghirshman )، حسنلو IV،V (Young, ٩٧ :١٦٩٥)، گوی تپه و دینخواه تپه (طلایی، ١٣٧٤: ٤ ـ ١٢٣)، جیران تپه II٢ و دوشان تپه III،IV و تپه ی صرم کهک (سرلک ، ١٣٨٤) بوده و مرتبط با عصر آهن I تا اوایل عصر آهن II است .