چکیده:
هدف این پژوهش بررسی تطبیقی دیدگاه معرفت شناسی و رویکرد تربیت دینی آلوین
پلانتینگا و علامه طباطبایی، و روش آن تطبیقی استنتاجی است. نتایج نشان داد معرفت شناسی
دینی علامه و پلانتینگا در باور به خدا به عنوان گزاره پایه، نقش گناه در دوری از معرفت،
ابعاد ایمان و فطری بودن خداشناسی مشابه است؛ اما علامه بر ارائه برهان و گزاره های مشخص
پایه، اراده مسبوق به خرد و مولفه شناخت در ایمان تاکید می کند و پلانتینگا ناکارامد دانستن
براهین، به کارگیری استقرا برای تعیین گزاره های پایه، اراده مسبوق به کشش الهی و تاکید بر
عاطفه را مد نظر دارد. در بررسی تطبیقی رویکرد تربیت دینی، قرار گرفتن هر دو رویکرد در
میانه طیف عقلگرایی ایمانگرایی، تاکید بر اصلاح محیط، تقوامحوری، توجه به تفاوتهای
فردی، خرافه ستیزی، تدریجی بودن، بیداری فطرت خداجو، تهذیب و تنوع محتوا از وجوه
اشتراک است؛ اما پلانتینگا بر رویکرد ایمانگرایی معتدل، فردگرایی، اصول دین به عنوان
گزاره های پایه و تقدم عاطفه تاکید دارد و علامه رویکرد عقل ورزی، توجه به فردگرایی و
جمعگرایی، تبیین اصول و فروع دینی و تقدم ایجاد شناخت را مد نظر دارد.
خلاصه ماشینی:
"وجوه اشتراک دو رویکرد با توجه به دیدگاه های علامه طباطبایی و پلانتینگا در باب معرفت شناسی دینی، وجوه اشتراک زیر در رویکردهای تربیت دینی ایشان دیده می شود: اصلاح محیط : پلانتینگا معتقد است که یکی از شروط تضمین باور این است که در محیط معرفتی مناسب به وجود آمده باشد (پلانتینگا، ١٩٩٣ب : ١٩٤)؛ بنابراین فراهم آوردن محیط مناسب برای آموزش علوم دینی و دیگر دروس لازم است .
جدول ٢: بررسی تطبیقی رویکرد تربیت دینی پلانتینگا و علامه طباطبایی وجوه اشتراک وجوه افتراق قرار گرفتن در طیف عقلگرایی ـ ایمانگرایی ایمانگرایی معتدل پلانتینگا و رویکرد عقل ورزی علامه اصلاح محیط پذیرش معارف دین به عنوان گزاره های پایه در دیدگاه پلانتینگا در مقابل تبیین آنها در دیدگاه علامه تقوامحوری عاطفه محوری پلانتینگا درمقابل شناخت محوری علامه توجه به تفاوتهای فردی تأکید بر فرد گرایی پلانتینگا در مقابل توجه به فردگرایی و جمعگرایی علامه خرافات ستیزی تدریجی بودن بیداری و جهتدهی فطرت خداجو تنوع محتوا تهذیب بحث و نتیجه گیری دیدگاه های متفاوت در بحث از عقلانیت باور دینی در طیف گسترده ای از عقلگرایی حداکثری تا ایمانگرایی محض قرار گرفته و در پی آن رویکردهای تربیت دینی متفاوتی شکل گرفته است که این امر رویارویی تربیت دینی را با تربیت سکولار و چالش تعیین رویکرد صحیح در تربیت دینی رقم زده است ."